PRENKË GJONI - GOJÇAJ I
HOTIT DHE DJEMT E TIJ
Familja e Prenkë
Gojçajt në vitin 1981 dhe i biri Kolë Gojçaj në Detroit
Ishte një ndër
familjet e fisit Gojçaj nder më të nderuara të Malësisë së Hotit, e rritur me
tradita malësore dhe e brumosur me ndjenja patriotike shqiptare.
Ngjarjet e vitit
1981, si shumicën e malësorëve, e tronditen rëndë këtë familje, sidomos
aksionet që ndërmori sigurimi malazez ndaj shqiptarëve në Mal të Zi. Bijtë e
bijat e Malësisë ishin aktivistet më të shquar për mbrojtjen e çështjes
kombëtare në diasporë. Kështu edhe i biri i tyre Kolë Gojçaj, i cili jetonte në
Detroit të SHBA-së, ishte një ndër veprimtarët e shquar të çështjes shqiptare.
Në vitin 1981 kur
ai me një grup shokësh vizitoj Shqipërinë, nuk ngurroj që Radio Televizionit
Shqiptar ti japë një intervistë.
Në të ai foli
edhe për gjendjen e shqiptarëve në Jugosllavi si dhe keqtrajtimet e regjimit
jugosllav ndaj tyre. Paraqitja e Kolës në Televizionin Shqiptar e irritoj pa
masë UDB-në malazeze. Ajo e dinte se nuk mund ti hakmerrej Kolës, i cili
ndodhej në listën e zezë dhe nuk guxonte të hynë në Jugosllavi. Por ajo kishte
një mundësi tjetër, të hakmerrej ndaj prindërve dhe vëllezërve të Kolës që
jetonin në Malësi.
Jo shumë kohë mbas
kësaj ngjarje sipas skenarit të UDB-së, inspektorët e sigurimit bastisën
shtëpinë e familjes Gojçaj. Sipas thënieve të tyre, kërkonin gjoja materiale
propagandistike sepse ishin të informuar se familja Gojçaj merrej me veprimtari
armiqësore kundër shtetit dhe vëllazërim-bashkimit. Në shtëpinë e Prenkë
Gojçajt, inspektorët e sigurimit morën disa kaseta magnetofonit me këngë
popullore patriotike dhe disa numra të revistës “Shqipëria e re”, të cilat më vonë i përdoren
si dëshmi kundër Prenkës dhe dy djemve të tij, Dodës dhe Lucës.
Në bazë të akuzës
nga UDB-ja, me 8 shtatorë 1981 u arrestuan Prenkë Gojçaj dhe tre djemtë e tij,
dhe i dërguan në burgun hetues të Shpuzës.
Kush ishte Prenkë
Gojçaj
Ishte një burrë malësor,
i cili megjithëse ishte në moshë të thyer 76-vjeçarë, për asnjë moment nuk u
përkulë por qëndroj me atë krenarinë tipike malësore, e cila i karakterizon
shumë burra të Malësisë.
Duke e parë në
moshë të thyer, sigurimi i shtetit ofroj që të bëjë një deklaratë publike
kundër intervistës së djalit të tij, Kolës, në këmbim që ta lironin nga burgu.
Por si shumë herë të tjera, intriga e UDB-së nuk u pranua as nga Prenka, i cili
ishte i vetëdijshëm se qarqet shoviniste malaze do ta dënonin me burg. Kështu
edhe ndodhi. Gjyqi Komunal i Titogradit e dënoj Prenkën me 1 vit e 8 muaj burg,
të cilat i bëri në burgun e Shpuzës.
Siç tregojnë të
burgosurit, të cilët e kanë vuajtur dënimin së bashku me të, Prenka vërtetë
ishte krenarë dhe kurrë nuk ankohej, prandaj ai u bë burim frymëzimi dhe simbol
qëndrese edhe për të burgosurit e tjerë shqiptarë në Mal të zi.
Dodë Prenkë
Gojçaj
Është djali i Prenkës,
i cili u arrestua të njëjtën kohë dhe me të njëjtën motivacion. Ai para inspektoreve
të sigurimit dhe gjatë procesit hetues kishte deklarua se gazetat dhe kasetat
ishin të tij, mbasi ai ishte mësues. Prandaj kërkoj ta lironin babain, Prenken,
sepse ai ishte analfabet dhe nuk dinte as shkrim, as lexim.
Ai kërkoj po ashtu
lirimin e vëllait të tij, Lucës, sepse ai nuk dinte as një gjë, sepse posa
ishte kthyer nga shërbimi ushtarak. Por UDB-së nuk i interesonin se të kujt
ishin kasetat, sepse ata kishin në plan që të hakmerreshin ndaj tyre
familjarisht. Kështu i njëjti Gjyq i Titogradit, e dënoj Dodë Prenkë Gojçajn me
2 vjet burg, të cilat i vuajti në burgun e Shpuzës.
Lucë Prenkë
Gojçaj
Luca është djali
i tretë i Prenkës ndaj të cilit sigurimi malazez donte të hakmerrej.
Pavarësisht faktit se ai ishte i ri, i posa kthyer nga shërbimi ushtarak e personalisht
nuk i kishin gjetur asgjë, e arrestuan në të njëjtën ditë me babain dhe dy
vëllezërit e tij. Luca kishte deklaruar se pavarësisht fakteve është në gjendje
të marrë përgjegjësinë dhe të vuaj dënimin për të tërë familjen me kusht që të lironin
babën dhe të dy vëllezërit e tij.
Si për të gjithë
të persekutuarit politikë shqiptarë, në Mal te Zi, gjykata ishin të detyruar të
zbatojnë urdhërat e UDB-së, prandaj me të njëjtën procedurë, Gjyqi Komunal i
Titogradit e dënoj Lucën me 18 muaj burg, të cilat i bëri në burgun e Shpuzës
në Mal të Zi.
Në të njëjtën
kohë, UDB-ja e arrestoj dhe djalin tjetër të Prenkës, Dedën, i cili jetonte në
SHBA dhe bashkë me gruan dhe pesë fëmijët e tij gjendej për vizitë pranë familjes
së vet. Ai e kishte biletën për tu kthyer në SHBA me 9 shtator 1981, ndërsa
policia malazeze e arrestoi një ditë përpara, me 8 shtator. Në gjykimin
familjar me 28 nëntor 1981, e liruan për mungesë faktesh, por nuk ja kthyen
pasaportën, që ia kishin marrë me rastin e arrestimit. Pas 3 muaj e 12 ditësh,
sigurimi ia ktheu pasaportën dhe ai u largua në SHBA ku e priste familja e tij.
"Pishtarët e
Lirisë"
Gjylaver Avdiu
