04 December 2024

🟠 Robert Martiko, me fytyrĂ« nga drita - nga K. P. Traboini


ROBERT MARTIKO, ME FYTYRË NGA DRITA 

Nga K. P. Traboini

      Shkrimtari dhe esteti Robert Martiko kĂ«rkon e pĂ«rçon dritĂ« nĂ« mendimin estetik tĂ« kohĂ«s e nĂ« mendjet njerĂ«zore. Romanin "PĂ«rjetĂ«si pa kohĂ«" e kam lexuar dhe siç jam shprehur dhe mĂ« parĂ«, Ă«shtĂ« njĂ« libĂ«r qĂ« mĂ« ka impresionuar pĂ«r nga atmosfera qĂ« krijon, idetĂ« dritĂ«ndriçuese qĂ« pĂ«rcjell, njĂ« vepĂ«r e madhe qĂ« nĂ« çdo episod mĂ« kujtoi mjeshtrit e mĂ«dhenj tĂ« prozĂ«s botĂ«rore e thashĂ«, ky autor i vesh veprat e veta me njĂ« aureolĂ« drite e cila e ndriçon shpirtin e lexuesit. Dhe pasi e lexova, nĂ«pĂ«r vorbullat e dritĂ«s e kuptova mirĂ«filli se kategoria e pseudokritikĂ«ve nĂ« TiranĂ« e PrishtinĂ« nuk do tĂ« flasin pĂ«r kĂ«tĂ« vepĂ«r se dalin picak me rrokanisjen e tyre nĂ«pĂ«r vepra mediokrre qĂ« kanĂ« mbushur tregun letrar. Ndaj i shkrova: "TĂ« faleminderit Robert Martiko, misioni yt Ă«shtĂ« drita dhe rilindja shpirtĂ«rore e njeriut!"
        KĂ«tĂ« mendim shpreha mĂ« 24 dhjetor 2022. Kaluan dy vjet. U bĂ«nĂ« panaire. U dhanĂ« çmime. U vetlavdĂ«ruan plot autorĂ« pĂ«r mediokrritetet e veta, u asdisen e u lazdruan, por as nĂ« TiranĂ« e as nĂ« PrishtinĂ« nuk u ndje njĂ« zĂ« nga ata qĂ« udhĂ«heqin grixhĂ«n, a thĂ«nĂ« ndryshe ky taborr i kritikĂ«s pĂ«r romanin madhor "PĂ«rjetĂ«si pa kohĂ«" nuk tha asnjĂ« fjalĂ«. VallĂ« kaq mediokĂ«rr Ă«shtĂ« mendimi estetik i atyre qĂ« manipulojnĂ« botime tĂ« marramendshme tĂ« letĂ«rsisĂ« sĂ« huaj dhe ato pak prurje tĂ« letĂ«rsisĂ« shqipe me tĂ« cilĂ«n merren ligsht?
        Kjo vepĂ«r e madhe e Martikos ribotohet kĂ«to ditĂ«, pra lexuesi e kĂ«rkon, por mendimi estetik ( nĂ«se e kemi) hesht. KĂ«to janĂ« paravolitĂ« e kohĂ«s pa kohĂ«, i mendjeve ende tĂ« pandriçuara qĂ« pĂ«rfitimet materiale u kanĂ« zĂ«nĂ« sytĂ«.
Por flasin a nuk flasin për "Përjetësi pa kohë", ky roman me titull sinjifikativ, për mendimin tim është një vepër monumentale, ka vështrim të thellë human e psikologjik se çfar ndodh në shpirtat e njerëzve kur të krisurit e kësaj bote ndërmarrin revolucione të përgjakura duke mbjellë kudo frikë, tmerr dhe vdekje, duke përmbysur e rroposur shtete e kombe më keq se fatkeqësitë e natyrës.
        Duhet tĂ« kesh njĂ« shpirt tĂ« madh, mendime tĂ« kthjellta e tĂ« ndritshme tĂ« realizosh vepra tĂ« tilla qĂ« pasqyrojnĂ« epoka dhe i tejkalojnĂ« ato, siç Ă«shtĂ« "PĂ«rjetĂ«si pa kohĂ«" i shkrimtarit erudit Robert Martiko.
Kam lexuar edhe esenë për De Raden, në të njëjtën hulli dhe kjo analizë ideoestetike që mund ta quaja radiografia e spektrit të dritës Deradiane.
        E shohim dritĂ«n e kokĂ«n e kthejmĂ« nga errĂ«sira. ÇfarĂ« paradoksi! ÇfarĂ« mjerimi! 
        Tek lexon veprat e Robert Martikos ndjen tĂ« bĂ«hen aq tĂ« pranishme fjalĂ«t e shkrimtares amerikane Helen Keller: "Ktheje fytyrĂ«n nga dielli dhe nuk do ta shohĂ«sh errĂ«sirĂ«n."
 
3 dhjetor 2024
Editor: ©