"GJAKU" I FATOS NANOS DHE "SHQIPTARIA" E PANGALLOS.
-Prej kah vjen e ku shkon Fatos Nano -
Pa as më të voglin dyshim, në bazë të njohjeve të fisit të tij, të Nanove të Nokovës së Lunxherisë, në damarët e Fatos Nanos ka gjak shqiptar. Kohë më parë, kur përcolla shkrimin për të paktën pesë brezat shqiptarë të Fatos Thanas Nanos, fisit të Gaqo Nanos që i këndohej kënga se mbante këmborë të madhe, shumëkush u ngut e më mori për ndonjë prej servilëve të tij që janë me bollëk edhe në Shqipëri por edhe në Diasporë. Me sa duket e kishin kuptuar krejt së prapthi mesazhin e shkrimit, sepse këmbëngulja ime për të vërtetuar faktin se ky zotni është shqiptar nuk buronte nga simpatitë e mia për të, por nga vështrimi reali i gjërave. E keqja e Nanos nuk ishte (dhe as nuk është) se ai ka gjak "tjetër", siç pretendonin ca itharë të bajraktarit Sali Berisha, por në kokën e në mendjen e organizuar e përpunuar nga teoria marksiste-leniniste e mësueses së tij Nexhmije Hoxha.
Dihet qĂ« Fatos Nano ka qenĂ« i pĂ«rkĂ«dheluri i Nexhmijes nĂ« Insitutin e Studimeve marksiste-leniniste, madje i pari (me lejen e shefave) i cili dha njĂ« intervistĂ« nĂ« “ZĂ«ri i AmerikĂ«s”. NĂ« atĂ« kohĂ«, tĂ« jepje intervista nĂ« ZĂ«rin e AmerikĂ«s, duhet tĂ« ishe patjetĂ«r nga rrethi i ngushtĂ« i kastĂ«s apo i besuari i PPSH, sepse ishte koha kur kundĂ«rshtarĂ«t politikĂ« akoma mbaheshin burgjeve tĂ« Ramiz AlisĂ«. Pra pĂ«r tĂ« mos gjykuar mbrapsht, pĂ«r tĂ« mos e sulmuar beniaminin e Institutit tĂ« studimeve M-L si Don Kishoti mullinjtĂ« e erĂ«s siç bĂ«nin e bĂ«jnĂ« ende disa, kohĂ« mĂ« parĂ« i afrova lexuesit analizĂ«n njohĂ«se tĂ« qenies sĂ« Fatos Nanos puro shqiptar.
MirĂ«po tĂ« kesh gjak shqiptar nuk do tĂ« thotĂ« kurrsesi se punon pĂ«r Atdheun e popullin tĂ«nd. Nuk do tĂ« thotĂ« se ke ndĂ«rgjegje atdhetari, se je idealist i kombit tĂ«nd. Historia jonĂ«, pra e popullit tonĂ«, Ă«shtĂ« pĂ«rshkuar edhe nga atdhedashuria e brezave por edhe nga cinizmi e ambiciet e renegatĂ«ve. Kemi prodhuar tradhtarĂ« shumĂ« mĂ« tepĂ«r se gjithĂ« popujt e tjerĂ« tĂ« Ballkanit. Nuk ka nevojĂ« nĂ« kĂ«tĂ« moment t’i zĂ« nĂ« gojĂ«; kushdo qĂ« ka pak njohje nga historia e di. NdĂ«rsa fakti se ne kemi dalĂ« tĂ« fundit nga zgjedha Osmane nuk Ă«shtĂ« fare pa kuptim... ThĂ«nĂ« hapur, jemi zhegitur tepĂ«r ligsht me pushtuesit apo tek e fundit me ata fqinj qĂ« gjithmonĂ« kanĂ« dashur tĂ« zezĂ«n tonĂ«.
Tani shtrohet sĂ«rish pyetja jo fort naive, nĂ«se ka gjak shqiptar nĂ« damarĂ«t e Fatos Nanos, sikur analiza e gjakut Ă«shtĂ« ajo qĂ« pĂ«rcakton mĂ«nyrĂ«n e sjelljes dhe personalitetin e njĂ« politikani. SĂ«rish ju them se gjaku i Fatos Nanos Ă«shtĂ« plotĂ«sisht shqiptar, gjĂ« qĂ« ka fare pak rĂ«ndĂ«si, po aq rĂ«ndĂ«si sa pati fakti qĂ« Javer Hrushiti i GjirokastrĂ«s ishte me gjak turk e megjithatĂ« punoi e luftoi pĂ«r ShqipĂ«rinĂ« deri ditĂ«n qĂ« u ekzekutua prej kanibalĂ«ve komunistĂ«. Por ama, nuk mund tĂ« jap kurrfarĂ« garancie dhe nuk e ve dorĂ«n nĂ« zjarr qĂ« koka e Fatos Nanos nuk Ă«shtĂ« plot e pĂ«rplot me lakra greke, pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« mĂ« tepĂ«r… Nuk e kam fjalĂ«n pĂ«r ngjashmĂ«rinĂ« me hundĂ«n a zigotat e grekĂ«ve, siç iu pĂ«lqen disave ti banalizojnĂ« idetĂ«, as pĂ«r atĂ« mjekrĂ«n si filozofĂ«t materialistĂ« a njĂ« miksazh nĂ« mes tĂ« Plehanovit e Leninit pĂ«rzier me pak Xherxhinsk, as nĂ« pikpamje antropologjike, por me pikpamje psikologjike tĂ« ideve, tĂ« mendimeve, tĂ« ndjesive, tĂ« interesave...
Mbetem në mendimin se Fatos Nano është njeri shumë i zgjuar, ndër më dinakët politikanë që ka Shqipëria. Tërë inteligjencën e tij e ve në shërbim të egos së vet, egoizëm për të cilin ai është gati të sakrifikojë çdo gjë mbi dhè e, në këtë mes, interesat kombëtare as që i hyjnë në sy. Gjithsesi Nano nuk mund të konsiderohet tradhtar por një politikan narcist, egoizmi i të cilit përzihet me një realizëm prej frikacaku (Fatos Nano nuk ka qenë kurrë e nuk mund të jetë kurrë trim, ndryshe nga Berisha që gjithsesi shfaq në qiellin e politikës ndonjë dell furtune (ndërkryemje) që servilët e quajnë gjoja karizëm).
Çështja e prioriteteve nanoiste greke tek ky politikan i hallakatun, i ka rrĂ«njĂ«t nĂ« edukatĂ«n qĂ« ka marrĂ« nga babai i tij, Thanas Nano, i cili nuk Ă«shtĂ« shquar kurrĂ« pĂ«r burrĂ«ri e karakter tĂ« njerĂ«zishĂ«m por vetĂ«m pĂ«r zgjuarĂ«si e dinakĂ«ri, çfarĂ« i biri krejtĂ«sisht ka trashĂ«guar. KurrĂ« nuk mund t’ia thoshe babait tĂ« Fatos Nanos shprehjen tradicionale shqiptare "A je burrĂ«, Thanas Nano!" sepse burrĂ«ria ka qenĂ« virtyt i munguar tek ai, kĂ«shtu qĂ« edhe Fatosi, nuk kish ku ta gjente njĂ« tipar tĂ« tillĂ« nĂ« mjedisin familjar, prandaj Ă«shtĂ« afĂ«rmendsh absurde ta pyesĂ«sh pinjollin e babait frikacak "A je burrĂ« Fatos Nano!".
Pak kohë më parë, mësuesi patriot Prenk Gruda, më shkruante nga Florida: "E kam patur bashkënxënës në Normale të Elbasanit Thanas Nanon. E ka rrah Taro Kalo nga Kurveleshi (dëshmori i nacionalist i vrarë nga komunistët), sa i kanë zanë brinjët dhe e ka bërë për spital, sepse Thanasi ishte filogrek i bindun dhe urrehej prej të gjithëve si grekofan...".
Prandaj nuk Ă«shtĂ« pa gjĂ« ajo qĂ« thotĂ« populli: "çka len nga macja gjuan minj ", ase “bĂ«mĂ« baba tĂ« tĂ« ngjas dhe njĂ« pĂ«llĂ«mbĂ« ta pĂ«rshkas (kaloj).” Kjo ka ndodhur krejtĂ«sisht tek Nanot e NokovĂ«s sĂ« LunxhĂ«risĂ«. Prandaj kĂ«tu nĂ« kĂ«tĂ« mes nuk e ka fajin pĂ«rbĂ«rja e gjakut por cilĂ«sitĂ« e karakterit. Pra tek Nano mos kĂ«rkoni gjak grek, por kĂ«rkoni mĂ« tepĂ«r njĂ« narcist bukĂ«shkalĂ«…
NdĂ«rsa pĂ«r atĂ« qĂ«, pse nĂ« njĂ« shkrim tĂ« mĂ«parshĂ«m kĂ«rkonim tĂ« vĂ«rtetonim gjakun shqiptar tĂ« Pangalos, mesa duket ka lexues qĂ« nuk dinĂ« tĂ« lexojnĂ« nĂ« mes tĂ« rreshtave, siç thuhet nĂ« gazetari. Pra, qĂ« tĂ« kuptohet qĂ«llimi i shkrimit pĂ«r gjakun shqiptar tĂ« brezave Pangalos, e jo vetĂ«m tĂ« atij por edhe tĂ« Melina Merkurit, Irene Papas (mbiemri i vajzĂ«risĂ« sĂ« tĂ« cilĂ«s ka qenĂ« Lejleku, çfarĂ« Ă«shtĂ« emĂ«r i fjalorit tĂ« shqipes e jo tĂ« greqishtĂ«s), e plot grekĂ«ve tĂ« tjerĂ« me gjak tĂ« lashtĂ« shqiptar por nĂ«pĂ«r shekuj tĂ« harruar. Kurrsesi nuk ka qenĂ« qĂ«llim qĂ« tĂ« nxirret Ministri i JashtĂ«m i GreqisĂ« njĂ« bashkĂ«kombĂ«s shqiptar. PĂ«rkundrazi, ai Ă«shtĂ« njĂ« grek, nĂ« damarĂ«t e tĂ« cilit do apo nuk do ai, ka njĂ« pjesĂ« tĂ« gjakut shqiptar tĂ« trashĂ«guar nga gjyshi i tij, ish kryetari i shtetit grek, gjenerali Theodoros Pangallos, i cili e ka deklaruar pĂ«rkatĂ«sinĂ« pjesĂ«risht shqiptare nĂ« njĂ« gazetĂ« tĂ« AthinĂ«s, menjĂ«herĂ« pas luftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore dhe i ka mbrojtur (siç e pohon ai vetĂ«) shqiptarĂ«t…
Qëllimi ka qenë, meqenëse disa lexues e duan hapur, për të treguar dimensionohet e marrëdhënieve midis dy popujve më të lashtë të Ballkanit, vitalitetin e popullit shqiptar, shprishjen e gjakut, procesin e humbjes e deri diku harrimit, dhe ngjalljen e ndjenjës së krenarisë kombëtare tek shqiptarët e cila për fat të keq, në këtë fund shekulli, ka pësuar një inflacion të tmerrshëm.
Qëllimet për të cilat folëm më lart mund të arrihen dhe kanë vlerën e tyre morale. Të pretendosh më tepër, të kërkosh që ata që kanë në damarët e tyre gjak të stërlashtë shqiptar për ta treguar veten se janë "shqiptarë patriotë" të sotëm (çfarë me dyshin e ka dhe stani i politikanëve të sotëm), është një absurditet i padëgjuar, është si të rrahësh ujë në havan.
Prandaj kushdo që nuk dëshiron të bjerë në pozita të tilla të padëshiruara, (ndërkohë që e tundon pasioni dhe dëshira për të shkruar, për të dhënë ide e mendime, kundërvënie apo kundërshtime), duhet që qysh në zanafillë, të përpiqet të shmangë rrezikun e rënies në "rrethin e djallit" siç thoshte shkrimtari i madh turk, miku i shqiptarëve Azis Nesim, sepse atëherë, i ngrati njeri mund të bjerë në pozita tragji-komike e pa rrugëdalje, çfarë të vjetrit e shprehnin me fjalën: qorrsokak.
K. P. Traboini
Boston, 20 prill 1998
Nga libri me ese " Evërteta drithëruese e Aristidh Kolias"
K. P. Traboini, Boston-Tirane 2005
