KUSH ISHTE FADIL
PAÇRAMI
DHE SI I THA BILAL XHAFERRIT
"TË KEMI PUSHKATUAR BABANË. EDHE TI
JE ARMIK! "
- Një kujtim i
padëshiruar-
Nga K. P. TRABOINI
 |
| Shkrimtaruci Fadil Paçrami |
Atyre që kanë nostalgji për shkrimtarë komunistë mediokër si Fadil Paçrami ju kujtoj se diktatura kishte veç një aradhë me shkrimtarucë, të cilët po t'i mblidhje të gjithë së bashku e ti shtyllje, nuk do të nxirrnin dot asnjë gotë limonatë. Po si ka mundësi të ketë ende nostalgjira për këta limona të shtyllur e t'ia botojnë lëtyrat që ata lanë, pas ikjes nga kjo botë? Ndoshta në trutë e njerëzve ende qëndron e hapur ndonjë dritëz shërbese, si reminishencë të asaj kohe kur frika ishte ulur galuc në trutë e njerëzisë. Ditirambet më të mëdha është e natyrshme t'ia thurte si "Papa i kulturës" një ish spiun i komunizmit që na u bë prej pushtave të politikës, ministër i demokracise. Pse vallë kësisoj?!Një dreq e di, se Zoti nuk merret me sherbestarët e diktaturave.
Veç botimeve edhe një portal i hallakatun i ka faqosur
një shkrim në përpjekje për ta humanizuar figurën e kuadrit të lartë komunist
Fadil Paçramit, për ta bërë gjoja më njerëzore këtë kuadrovik të ngulfatur,
pjesë e strukturës shtypëse të diktaturës së Enver Hoxhës. I dhashë këtë gjegje
portalit:
Për ta kuptuar se
kush ishte Fadil Paçrami, mjafton të rikujtoni mbledhjen e Lidhjes së
Shkrimtarëve dhe Artisteve kur diskutohej romani i soc-realizmit skematik
"Dasma", kur duke marrë në mbrojtje autorin, në mes të mbledhjes së
hapur, ju vërsul shkrimtarit Bilal Xhaferri me këto fjalë:
"Të kemi
pushkatuar babanë. Edhe ti je armik!".
Kjo shprehje e tij
cinike, e egër, vrastare, ti thuash të birit të kemi pushkatuar atin, aty nga
presidiumi ku tundej e shkundej si aga, e tregon më së miri çfarë njeriu i ulët
e megalloman ka qenë Fadil Paçrami. Asnjë mëshirë njerëzore nuk kish në
shpirtin e tij. Ai veç artist e shkrimtar nuk mund të ishte. Sepse arti fjalës
nuk ka të bëjë në asgjë me hanxharin e kasapit.
E kam takuar
rastësisht në Minierën e Tuçit, ku kisha shkuar për një shkrim në gazetën
"Zëri i Rinisë" se e kisha punë praktike gazetarie në kohën që isha
student në Universitetin e Tiranës. Mbaj mend te kem takuar aty teknikun Mitro
Qeparoi me të cilin më pas do të ndanim fatin e emigrantit në Greqi. Fadil
Paçrami ishte tek gryka tunelit ku seleksiononte mineral. Më pa, po jo në sy.
Mua afrua me një gur në dorë e më tha se çfarë kualiteti i mirë ishte minerali.
Mu zunë sytë kur mu
kujtua Bilal Xhaferri, por nuk fola asnjë fjalë. Librin e Bilalit që ma kishte
dhuruar bashkëstudentja Zenepe Çekrezi (Luka), i kisha grisur kapakun dhe emrin
e Bilal Xhaferrit dhe e ruaja të fshehur në një valixhe druri të kyçur poshtë
krevatit në Qytetin "Studenti" të cilën ma kishte punuar një komshi
në Shkodër, Zefi, vëllai i Don Nikoll Mazrrekut, i njohur me pseudonimin e
famshëm Nik Barcolla. Për mua që shkruaja tregime ishte një manual artistik për
mënyrën se si duhej kërkuar e gjetur e bukura në jetë e si duhej mishëruar në
art. E dija se po t'ma gjenin do të më përjashtonin nga Universiteti e madje
punët do të venin keq e më keq.
Po vazhdoja ta ruaja
si një relikë e çmuar. Ishte ushqimi im i përditshëm shpirtëror ashtu si
"Vërshimet e lumenjve të Konstandin Paustovskit dhe tregimet me shi të
Minelaos Ludemis. Atë çast kisha parasysh librin e fshehtë të Bilal Xhaferrit
të arratisur në Amerikë. Kisha parasysh edhe persekutorin e atij që e adhuroja
si shkrimtar. E kisha urryer kur anatemonte si të ishte një Zeus shkrimtarin
Bilal Xhaferri, i rritur jetim e me sakrifica, talentin e madh, shpresën për
një art të lirë e sublime që dilte nga shpirti.
Po të më zinte ky
Fadil Paçrami në kohën e studimeve të mia universitare me librin me tregime të
Bilal Xhaferrit në dorë, me siguri do të përfundoja në Spaç. Kaq fanatik
komunist ishte.
Tani ai, Fadil Paçrami, gjëmëmadhi, ishte
kthyer në një grusht njeri në pritje të fatit të vet të gremisur. Atë çast e
mëshirova shpirtvogëlsinë e tij sepse tashmë edhe ai ishte asgjë më shumë veç
një viktimë e makinës shtypëse komuniste, të asaj monstre e cila, meqë nuk u
ngop me gjakun e popullit, kishte nisur të hante edhe bijtë e vet.
I ktheva krahët Fadil
Paçramit dhe ika. Ish kthyer në kufomë e gjallë ky njeri që kërkonte ti kthente
në kufoma të tjerët. E pse duhet që për hir te faktit se “morën çfarë deshën”
siç thotë Bukowski në një poezi, ne tani të thurim ditirambe nëpër portale e gazeta
neokomuniste për Fadil Paçramin e banditë te tjerë bolshevikë si ai, këta
persekutorë të shkrimtarëve.
Ky pra ishte
intelektuali komunist Fadil Paçrami. Lyejeni me bojë sa të doni. I vjen erë...
I harruar qoftë
kujtimi i tij!
