28 October 2015

🟢 Me Aristidh Kolën në Athinë / nga Kolec Traboini



        ME ARISTIDH KOLĂ‹N NĂ‹ ATHINĂ‹

Nga Kolec P. Traboini

Kisha pyetur qĂ« nĂ« vitin 1991, madje kisha bredhur rrugicĂ« mĂ« rrugicĂ« tĂ« AthinĂ«s pĂ«r tĂ« gjetur zyrĂ«n e tij tĂ« Lidhjes sĂ« Arvanitasve ”Marko Boçari”. Nuk munda ta gjej. Si njĂ« emigrant qĂ« nuk di ku ka kokĂ«n nuk u bĂ«ra mbarĂ« nĂ« kĂ«rkim dhe nuk arrita ta takoj deri nĂ« vitin 1993, kur nxorra gazetĂ«n “Egnatia”. Gazeta i kishte rĂ«nĂ« nĂ« dorĂ« dhe e lexonte rregullisht. Ishte entuziast se “djemtĂ«”- kĂ«shtu i quante emigrantĂ«t, anipse mund tĂ« mos kishte diferencĂ« tĂ« madhe moshe me ta - djemtĂ« pra “kishin nxjerrĂ« edhe gazetĂ«”. NĂ« atĂ« kohĂ« nuk qe mĂ« e vĂ«shtirĂ« ta gjeja e tĂ« mĂ« gjente. Por ishte dhe ShpĂ«tim Mezini i AmbasadĂ«s sonĂ« nĂ« AthinĂ«, qĂ« bĂ«nte kujdes qĂ« ne t’i gjenim lehtĂ«sisht kĂ«to lidhje.
NjĂ« ditĂ« u gjendĂ«m pranĂ« e pranĂ« edhe nĂ« faqet e gazetĂ«s ultranacionaliste greke qĂ« dilte nĂ« AthinĂ« “Stohos” e Kapsalit, ku nĂ« çdo numĂ«r nuk linin gjĂ« pa thĂ«nĂ« pĂ«r Aristidh KolĂ«n, “tradhĂ«tarin e GreqisĂ«, spiunin e agjentin e amerikanĂ«ve dhe shqiptarĂ«ve”. NĂ« njĂ« nga ato numra gazete mĂ« kishin nderuar edhe mua duke mĂ« vĂ«nĂ« pĂ«rkrah “tradhĂ«tarit” e duke mĂ« pagĂ«zuar me epitetin – “shqiptari nacionalist i çmendur qĂ« bĂ«n gazeta nĂ« gjuhĂ«n shqipe nĂ« AthinĂ«. TĂ« shporret nĂ« ShqipĂ«ri me gjithĂ« gazetĂ«n e tij. Alvanoset ekzo!”
Kjo situatĂ« na rĂ«ndonte nĂ« zemĂ«r, po ç’tĂ« bĂ«nim. Vazhdonim punĂ«n tonĂ« sikur tĂ« mos kish ndodhur kurrgjĂ«. Aristidhi thoshte: -“Le tĂ« shkruajnĂ«. Nuk i lexon njeri pĂ«rrallat e Kapsalit”. Shkoja e çoja çdo numĂ«r tĂ« ri nĂ« zyrĂ«n e Aristidhit nĂ« rrugĂ«n “Filipidu 6”, mĂ« sĂ« shumti ia lija poshtĂ« tek kutija e postĂ«s, por kur gjendej aty mĂ« ndalonte tĂ« bisedonim. I pĂ«lqente tĂ« fliste shqip, njĂ« shqipe ku arvanitishtja dhe shqipja e re gjenin njĂ«ra-tjetrĂ«n herĂ« ngushtĂ« e herĂ« lirshĂ«m.
NjĂ« prej ditĂ«ve nĂ« verĂ« 1995, ndĂ«rsa po i bĂ«ja ca fotografi nĂ« zyrĂ«n e tij mĂ« tha se “kĂ«tu nĂ« tryezen e punĂ«s kam “Egnatian” tĂ«nde. Dhe ky duhani qĂ« pi me çibuk, – theksoi, -e kam nga ShqipĂ«ria. Duhan “Taraboshi” nga Shkodra jote. Ma kanĂ« prurĂ« djemtĂ«”. E kuptova dhe e fotografova. E ashtu mbeti. Me “Egnatia”-n pranĂ«, i mendueshĂ«m tek mbante nĂ« dorĂ« çibukun me duhan ShqipĂ«rie, njĂ« portret qĂ« rrezatonte mirĂ«si e dritĂ«.
Disa ditë para se të largohesha nga Greqia për në SHBA, Aristidh Kola më ftoi familjarisht në shtëpinë e tij në një darkë lamtumire. Për të bërë shoqëri në atë mbrëmje kish ftuar edhe piktorin Robert Alia-Dragot me të shoqen Mimozën, shkrimtarin Tasos Karantis, mikun e tij të rinisë, grekun Niko, me të cilin dikur kishin shkuar deri në Francë për të ndjekur studimet pasuniversitare, si dhe një familje tjetër shqiptare, çiftin Albana dhe Adrian Prifti. Albana punonte sekretare në zyrën e tij.
Ajo mbrëmje e bukur vere athiniote ruhet në kujtesën tonë si më e bukura ditë e pesë viteve jetë në Greqi. Në fund të mbrëmjes, të cilën Robert Aliaj nuk mungoi ta xhironte me kamera, Aristidh Kola la miqtë e tjerë në shtëpi, nxorri makinën nga parkingu dhe na përcolli deri në shtëpi, në rrugën Filolao. Ishte pasmesnate. Kur po ndahesha më tha miqësisht se bashkë do të takoheshim përsëri, pasi e kishim lënë që me shoqërinë e gazetarit të BBC-së, Robert Goro e disa shqiptarë të tjerë intelektualë do të shkonim në një lokal. Edhe ajo ishte një mbrëmje e bukur. Aristidh Kola në mes nesh ishte shqiptari në mes të shqiptarëve.
NĂ« bisedĂ« tĂ« afĂ«rt, ndĂ«r tĂ« tjera, mbaj mend fjalĂ«t qĂ« mĂ« tha pĂ«r njĂ« brengĂ« qĂ« ai kish. “Pse ne shqiptarĂ«t vrasim njĂ«ri-tjetrin? -mĂ« tha. Nuk bĂ«n! Nuk bĂ«n!” -pĂ«rsĂ«riti disa herĂ«. - KĂ«tĂ« duhet ta dinĂ« djemtĂ«. TĂ« mos e prishim njĂ«ri-tjetrin. Jemi vĂ«llezĂ«r…”
Ai ishte njĂ« njeri qĂ« i kuptonte fenomenet qĂ« ndodhnin nĂ« gjirin e shoqĂ«risĂ« shqiptare, por i vinin shumĂ« tĂ« hidhura lajmet kur ndonjĂ« emigrant kish vrarĂ« shokun e vet pĂ«r para. Ishte shumĂ« i dhimbsur si njeri dhe i vinte keq pĂ«r njerĂ«zit e gjakut tĂ« vet. I thernin nĂ« shpirt vuajtjet e djemve siç gĂ«zohej me shpirt pĂ«r sukseset e tyre. Kur u bĂ« koncerti me poezitĂ« e emigrantĂ«ve, mbĂ«shtetur nĂ« librin “Balada e largĂ«sive”, tĂ« cilin e realizoi Bujar Limani, Aristidhi erdhi ndĂ«r tĂ« parĂ«t.

*      *      *
IntervistĂ«n qĂ« i pata marrĂ« atij e qĂ« u botua nĂ« gazetĂ«n “Illyria”, nĂ« New York, Nr.555, 556, Gusht 1996, e priti me shumĂ« kĂ«naqĂ«si. Ja si  shprehet nĂ« njĂ« letĂ«r:

Aristidh P.Kola. Jurist – Shkrimtar.  Filipidou 6 Athina 11526.

I dashur e i paharruar vëlla Kolec,
E mora letrën tënde të bukur që më dërgove, dhe gjykoj se ishte dhurata më interesante për ditëlindjën time, jo vetëm për rëndësinë e saj, por edhe sepse na dhatë disa çaste të çmuara të gjithëve ne që u mblodhëm dhe e festuam ditëlindjen time së bashku.
I dashur Kolec! TĂ« dĂ«rgoj librin e fundit qĂ« kam botuar dhe qĂ« Ă«shtĂ« njĂ« dokument historik i vitit 1899 me shumĂ« interes. Shpresoj se do ta pĂ«rkthejnĂ« djelmtĂ«. NĂ«se dĂ«shĂ«ron tĂ« mĂ«sosh tĂ« rejat e kĂ«tushme, “Egnatia” jote shkon mirĂ«.
Keni, të gjithë ju, shumë të fala nga të gjithë miqtë tanë këtu, nga Ana, nga Adriano (Prifti), nga Taso (Karantis) dhe Robert Alia (Dragot).
I përcjell përshëndetjet dhe fëmijëve të tu të admirueshëm të cilëve u uroj çdo mirësi dhe përparim në të ardhmen. Shpresoj gjithnjë se, vonë apo herët do të ritakohemi, qoftë këtu, qoftë në Amerikë.
I dashur Kolec, nuk e di se me çfarĂ« pune merresh tani nĂ« AmerikĂ«. TĂ« lutem mĂ« shkruaj pak pĂ«r kĂ«tĂ« temĂ«. Dua tĂ« tĂ« them dhe njĂ« gjĂ« dĂ«shpĂ«ruese. AtĂ« fotografinĂ« e bukur qĂ« mĂ« ke bĂ«rĂ« me çibuk, ma mori njĂ« gazetare kosovare qĂ« mĂ« intervistoi. I spjegova se ajo fotografi ka njĂ« vlerĂ« dhe njĂ« rĂ«ndĂ«si tĂ« veçantĂ« personale dhe duhej tĂ« ma dĂ«rgonte sa mĂ« shpejt. PĂ«r fat tĂ« keq e hĂ«ngri fjalĂ«n e besĂ«s qĂ« mĂ« dha. Dhe akoma nuk ma ka dĂ«rguar. PĂ«r tĂ« tjerat, tĂ« gjitha shkojnĂ« mirĂ« dhe unĂ« vazhdimisht shkruaj, shkruaj…

Mirupafshim
Miku yt
Aristidh Kola
Po ne nuk u takuam kurrĂ« mĂ«….

Ă‹SHTĂ‹ FATLUM AI KOMB QĂ‹ LIND TĂ‹ TILLĂ‹ BURRA


A ka ky shtet shqiptar njĂ« Akademi tĂ« dĂ«gjojĂ« kĂ«mbanat, qĂ« tĂ« mos lĂ«rĂ« nĂ« harrim kulturĂ«n tonĂ« pĂ«rtej kufijve, njĂ« kulturĂ« e traditĂ«, njĂ« histori plot lavdi, qĂ« Ă«shtĂ« po me aq vlerĂ« sa ajo brenda kufijve, nĂ« mos mĂ« shumĂ«.  Veç bustit tĂ« De RadĂ«s si nuk u pa gjĂ«kundi nĂ« kĂ«tĂ« dhe njĂ« monument a bust pĂ«r ata qĂ« dhanĂ« aq shumĂ« pĂ«r kulturĂ«n arbĂ«rore jashtĂ« kufijve tĂ« vitit 1913. Si nuk u panĂ« tĂ« shfaqen nĂ« dy dekada grupet kulturore arvanite-arbĂ«rore nĂ« kĂ«tĂ« vend. TĂ« mos flasim pĂ«r shkrimtarĂ«, piktorĂ« e artistĂ« qĂ« janĂ« nderi e krenaria e fqinjit tonĂ« tĂ« jugut. Pse ia sharrojmĂ« vetes degĂ«t qĂ« kemi nĂ«n kĂ«mbĂ«. Me fustanellĂ«n tonĂ« krenohen fqinjĂ«t duke e quajtur pjesĂ« tĂ« etnografisĂ« sĂ« tyre kombĂ«tare. Po ne si nuk morĂ«m njĂ« kostum aq tĂ« mrekullueshĂ«m tĂ« grave arvanite e tĂ« mburremi me tĂ«, sepse Ă«shtĂ« vĂ«rtet pjesĂ« e kulturĂ«s sonĂ« tĂ« mrekullueshme arbĂ«rore. Pasi na zvogĂ«luan gjeografikisht tĂ« tjerĂ«t, pse pĂ«r fajin tonĂ«, vazhdojmĂ« tĂ« zvogĂ«lohemi shpirtĂ«risht. E kryepseja: pse pra ne e kemi humbur shansin historik pĂ«r t`u bĂ«rĂ« qendra e mbarĂ« botĂ«s arbĂ«rore-arvanite-shqiptare?
Parë në këtë sy, mund të them se diku përtej gardhit tonë, në Greqi, patëm fatin të njohim Aristidh Kolën, personalitetin më të madh arvanitas të shekullit XX dhe një nga njerëzit më të ndritur të kombit tonë. Akademikët tanë që flenë nëpër katedra duhet t`ia kenë zili atij, por jo zili për keq, sepse ai ishte e mbetet pjesë e kulturës sonë arbërore, por t`ia kenë zili për vullnetin e këmbënguljen, për sakrificën, sepse
Aristidh Kola nĂ« studimet e veprat e veta, vuri tĂ«rĂ« dashurinĂ«, tĂ«rĂ« pasionin, tĂ«rĂ« kohĂ«n, edhe jetĂ«n e vet duke punuar nĂ« kushtet e njĂ« terrori verbal e psikologjik. Por mendoj se kĂ«tu vegjeton edhe njĂ« zili pĂ«r keq, prej atyre qĂ« kanĂ« veshur papuçet akademike tĂ« Obllomovit. LĂ«nia jashtĂ« vĂ«mendjes, thuajse nĂ« harrim e kĂ«saj figure, duke mjaftuar me emĂ«rtimin “Aristidh Kola” njĂ« rrugicĂ« tĂ« vogĂ«l nĂ« periferi tĂ« TiranĂ«s, diku fshehur pas pallatit tĂ« Brigadave a fshatin Sauk, Ă«shtĂ« vĂ«rtetĂ« shprehje e qĂ«ndrimit tonĂ« cinik ndaj kulturĂ«s arbĂ«rore, e mendĂ«sisĂ« sonĂ« tĂ« vetizolimit, pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« frikĂ«s se mos bash pĂ«r kĂ«tĂ« mbeten prishaqejf diplomatĂ«t e fqinjĂ«ve.
Vështirë është ta pranojmë të vërtetën, por pa e pranuar atë nuk ka as dhe një shans të vetëm të gjejmë një udhë të drejtë në këtë mishmash kombëtar, ku flitet veç për politikë, ku prodhohen veç konflikte e kultura konsiderohet si një handikap shoqëror i bezdisshëm. Aristidh Kolia i madh kishte një mendësi krejt tjetër. Kultura, tradita, gjuha, prejardhja, historia ishin gjithçka në jetën e tij. Ai e shihte Shqipërinë me sytë e shpresës. Ai kishte udhëtuar katër herë në Shqipëri e një herë në Kosovë, por edhe në Kalabri e Siçili, gjithnjë me dëshirën e zjarrtë për ta thyer atë barrierë që na kishin vënë në mes nesh, në mes të njerëzve të një gjuhe dhe një gjaku. Ndaj është krejt e kuptueshme çiltërsia me të cilën e priti dyndjen e emigrantëve shqiptarë në Greqi me mendimin, se kjo do të ishte një rast ideal për të krijuar lidhjet e mungura mes krahëve të shqiponjës.
Ai u afroi shqiptarĂ«ve emigrantĂ« njĂ« miqĂ«si pa asnjĂ« rezervĂ« e pa asnjĂ« kusht. Ai nuk pĂ«rdori pĂ«r ta asnjĂ« herĂ« fjalĂ«n emigrant. I quante me gjuhĂ«n e tij tĂ« bukur shqipo-arvanite “djemtĂ«”. Kush e di ç’bĂ«jnĂ« djemtĂ«. Kush e di ku janĂ« djemtĂ«. I thĂ«rriste ashtu siç thĂ«rriste tĂ« birin e vet Panajotin. Me tĂ« njĂ«jtĂ«n dashuri. Ishte njĂ« miqĂ«si e dashuri qĂ« buronte prej gjakut tĂ« pĂ«rbashkĂ«t qĂ« na rridhte nĂ« damarĂ« e gufonte nĂ« zemrat tona arbĂ«rore. E mĂ« sĂ« shumti nuk ishim ne qĂ« e kĂ«rkonim atĂ«, sepse edhe druheshim, por ishte ai qĂ« interesohej se çfarĂ« ndodhte me emigrantĂ«t shqiptarĂ« nĂ« Greqi. QĂ« kur e takuam pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ«, ashtu do ta ruajmĂ« nĂ« kujtesĂ«, tĂ« gjallĂ« e plot energji, tĂ« pĂ«rzemĂ«rt, me fytyrĂ« plot dritĂ« e tĂ« qeshur, gjithmonĂ« i mirĂ« e bujar.
Kush tjetĂ«r si ai! E kjo ndodhte se ai kishte njĂ« vizion tĂ« madh e nuk i shihte shqiptarĂ«t e ShqipĂ«risĂ« sĂ« vitit 1913 si njerĂ«z tĂ« pĂ«rtej sinoreve, por vĂ«llezĂ«r gjaku, sepse e dinte se kufijtĂ« ishin krijuar nga tĂ« tjerĂ«t e jo nga shqiptarĂ«t, se pengesat i sjellin qeveritĂ« e politika, por jo popujt. Aristidh Kola ishte si njĂ« diell qĂ« lind, kalon nĂ« zenit dhe perĂ«ndon, e gjatĂ« gjithĂ« udhĂ«s nĂ« qiell ndriçon pĂ«r njerĂ«zit. KĂ«shtu ndriçoi gjatĂ« tĂ«rĂ« jetĂ«s sĂ« tij miku ynĂ« i madh e i paharruar qĂ« sot e kujtojmĂ« me nostalgji. Veç perĂ«ndimi ishte tejet tragjik pĂ«r diellin metaforik me emrin Aristidh Kola. Ai kaloi nga Thiva ku lindi, pĂ«rmes fshatrave arvanite tĂ« AtikisĂ«, qĂ« i rrinĂ« AthinĂ«s si kurorĂ«, nga ishulli Salamina i Anastas Kulluriotit, kalonte nĂ«pĂ«r malet e MoresĂ«, tek ArbĂ«reshĂ«t e De RadĂ«s e Zef Serembes nĂ« Kalabri e Siçili tĂ« ItalisĂ«, ku zuri miq tĂ« mĂ«dhenj si At Antonio Bellusci me tĂ« cilin e lidhi njĂ« miqĂ«si e jashtĂ«zakonshme. TĂ« dy dijetarĂ« me mendje tĂ« ndritur, karakter tĂ« fortĂ« e zemĂ«r guximtare. NjĂ«ri nĂ« lindje e tjetri nĂ« perĂ«ndim tĂ« ArbĂ«risĂ« sonĂ«. Si dy zogj shqiponje, sĂ« bashku fluturuan lart, por edhe larg deri nĂ« Strasburg, pĂ«r t’i thĂ«nĂ« EuropĂ«s se ArvanitĂ«t, trashĂ«gimtarĂ«t e Kollokotronit, Marko Boçarit, Gjergj Karaiskaqit, Laskarina BubulinĂ«s e plot heronjve tĂ« tjerĂ« tĂ« Revolucionit Grek, ishin gjallĂ«, anipse tĂ« harruar, pak prej vetes e shumĂ« e mĂ« shumĂ« prej tĂ« tjerĂ«ve. Ata kĂ«shtu po i kthenin arvanitasve krenarinĂ« e dinjitetin, lavdinĂ« e njĂ« historie tĂ« mohuar.
E vĂ«rteta qĂ« mbronte Aristidh Kola kaloi si hark drite edhe nĂ« qiellin e ShqipĂ«risĂ« dhe KosovĂ«s e mbarĂ« trojeve shqiptare nĂ« Ballkan. Kush mĂ« shumĂ« e mĂ« zjarrtĂ« se ai i mbrojti shqiptarĂ«t e KosovĂ«s kur edhe nĂ« revistĂ«n e tij “Arvanon” shkruhej me gĂ«rma tĂ« mĂ«dha “Edhe unĂ« jam kosovar!”. Ai me guximin qĂ« tregoi shfaqi tiparet e trimave arvanit nĂ« histori qĂ« nuk e njihnin frikĂ«n. Ata ishin lindur nĂ« luftĂ« dhe lufta i rriste e i trimĂ«ronte, siç thotĂ« miku i tij, veprimtari tjetĂ«r arvantias Jorgo Miha. VetĂ«m pse mbronte shqiptarĂ«t e KosovĂ«s nĂ« tĂ« drejtĂ«n e tyre pĂ«r liri, u kĂ«rcĂ«nua publikisht nĂ« njĂ« emision televiziv nga njĂ« gazetare, sot deputete komuniste nĂ« parlamentin grek: “Ju akuzoj si agjent i tĂ« huajve… mĂ« e pakta i UÇK-sĂ«, ju akuzoj pĂ«r agjenturĂ« dhe propogandĂ« tĂ« zezĂ«, jeni armik i brendshĂ«m.” PĂ«r kĂ«tĂ« ngjarje skandaloze nĂ« median greke, ndoshta e vetmja e kĂ«tij lloji nĂ« mbarĂ« EuropĂ«n, nĂ« njĂ« letĂ«r qĂ« Aristidh Kolia i dĂ«rgoi mikut tĂ« tij arvanitas, Taso Karandis, botuar post mortum nĂ« revistĂ«n “Ritmi i SalaminĂ«s”, shkruante:

"Shumë miq më telefonuan për të shprehur indinjatën për baltën që hodhi mbi
mua zonja Liana Kaneli gjatĂ« emisionit televiziv nĂ« "Sky" 5 Maj 1999 dhe mĂ« pyetĂ«n pĂ«rse e pĂ«rballova me qetĂ«si, kur duhej tĂ« kundĂ«rsulmoja... MiqtĂ« e mi, mos u mĂ«rzisni e mos u hidhĂ«roni pĂ«r kĂ«tĂ«, sepse "e drejta del, vjen kur t`i vijĂ« ora…". E kam dashur dhe e dua vendin tim, por dashuria ime nuk Ă«shtĂ« me fjalĂ« por me veprat e mia, tĂ« cilat do tĂ« kujtohen kur balta e zonjĂ«s…Kaneli tĂ« kalojĂ« nĂ« harresĂ«n e shekullit. Kam preferuar gjithmonĂ« tĂ« shkoj kundra rrymĂ«s e jo tĂ« shkoj nga shkon rryma dhe fryjnĂ« erĂ«rat. Nuk jam lĂ«pirĂ« e nuk kam puthur kurrĂ« kĂ«mbĂ«t e pĂ«rmjerra dhe pĂ«r kĂ«tĂ« e paguaj shtrenjtĂ« dhe nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pĂ«rditshme me nderin, dinjitetin dhe lirinĂ« time..."

Dhe e pagoi. E pagoi pa iu dridhur qerpiku sepse kishte gjak arbĂ«ror e karakter arvanit tĂ« pamposhtur. Me tĂ« drejtĂ« i vĂ«llai i tij, Jorgo Kola, thotĂ« se me Aristidh KolĂ«n ndodhi ajo qĂ« thuhet nĂ« njĂ« proverb biblik: “Kush ka guximin tĂ« thotĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«n, kryqĂ«zohet.”
U bë një dekade e gjysëm që nga ajo ditë e zezë athinjote, ajo vdekje mizore, që na e rrëmbeu parakohe e krejt e papritur Aristidhin tonë. Po a thue përnjimend u shua ai diell arbëror? Kurrsesi , sa kohë që ia ndjejmë rrezet e ngrohta që burojnë prej veprave të tij. Se ja kështu ka ndodhur edhe me Anastas Kulluriotin e Jorgo Marugën, por ikën vetëm fizikisht. Asgjë tjetër nuk ka ikur veç trupit që iu kthye dheut të krijimit.
Nuk mund t`i vihen pranga dritës. As ideve dhe frymës së tij që ndjejmë në çdo libër e në çdo fjalë. Veprat e mendimet e tij na shoqërojnë. Sot më tepër se dje, nesër me tepër se sot, kështu në vazhdimësi, sa kohë që bijtë e shqipes arbërore, shqiptarët, arbëreshët, arvanitët rrojnë e do të rrojnë mbi dhe.
Aristidh Kola ishte një mendje e ndritur që e kuptonte se në këtë botë kish jetë, por kishte edhe vdekje, por dinte akoma më mirë se vdekja mund të mundej me vepra të mëdha për njerëzit. Ai e dinte mirëfilli se ka një mënyrë për të
rrojtur edhe pas vdekjes, çfarë në të vërtetë e mrekullisht ndodh. Se ja, tani për Aristidhin tonë dinë e flasin më shumë njerëz. Anipse gazetat shqiptare në Tiranë e Prishtinë fare pak shkruajnë, se janë peng e robër të politikës dhe
interesave konjukturale, por falë komunikimit të shpejtë e masiv elektronik, për Aristidh Kolën sot flasin e shkruajnë me admirim në të katër anët e globit, nga Europa në Amerikë, Kanada dhe Australi, kudo ku ka shqiptarë. Vepra e tij
madhore “ArvanitĂ«t dhe prejardhja e grekĂ«ve” veç 14 botimeve nĂ« Greqi, Ă«shtĂ« botuar e ribotuar edhe nĂ« ShqipĂ«ri, por, edhe vepra tĂ« tjera si “Gjuha e PerĂ«ndive” tashmĂ« i kanĂ« nĂ« dorĂ« shqiptarĂ«t nĂ« arbĂ«rishten tonĂ« tĂ« lashtĂ« e tĂ« bukur.
Disa njerëzve vdekja iu shërben për t`u bërë edhe më të gjallë se të gjallët. Kur trupi
ikën, shpirti vjen më pranë njerëzve. Ndaj gjithmonë do të themi se Aristidh Kolën e kemi gjallë midis nesh. Ai zjarr dashurie e krenarie që ndezi në mes të arvaniteve si të ishte një Promete, kurrë nuk mund të shuhet.
Le ta mbyllim me fjalĂ«t qĂ« aq shumĂ« i kish pĂ«r zemĂ«r i pavdekshmi Aristidh Kola: “RrĂ«njĂ«t tona janĂ« nĂ« ArbĂ«ri!” E kĂ«to fjalĂ«, qĂ« tĂ« kujtojnĂ« edhe tĂ« madhin De Rada qĂ« i mbylli sytĂ« duke parĂ« detin, duhet t`i kenĂ« nĂ« mendje e nĂ« zemĂ«r arvanitasit edhe arbĂ«reshĂ«t, por duke ditur rrethanat e mundĂ«sitĂ«, le t`i ndihmojmĂ« edhe ne sado pak, qĂ« tĂ« mos i harrojnĂ«, qĂ« njerĂ«zit qĂ« kanĂ« guximin tĂ« thonĂ« tĂ« vertetĂ«n edhe mĂ« tej tĂ« mos kryqĂ«zohen, qĂ« errĂ«sira tĂ« mposhtet pĂ«rballĂ« dritĂ«s e shpirti i ArbĂ«rit tĂ« rrojĂ« pĂ«rgjithmonĂ«!

Kolec  TRABOINI
Nga libri “Aristidh Kola” 2014