30 June 2024

Përkujtimore për Arvanitasin e madh Aristidh P. Kola - nga K.P.Traboini

  



 
PËRKUJTIMORE PËR ARVANITASIN E MADH ARISTIDH P. KOLA, 
NDERI I KOMBIT
Çfarë më tha Aristidh Kola për Tito Johalas në 1994, që Akademia e Tiranës e mban si antar nderi?
 
Nga K. P. TRABOINI


Përkujtimorja ishte një nisiativë e miqve të Aristidh Kolës, ku përfshihen ata që e kanë njohur dhe kanë bashkëpunuar me studiuesin e shquar, por edhe lexues e dashamirës së veprës së tij madhore. Kësisoj ishte një mbledhje e hapur dhe pa asnjë kushtëzim. I gabuar ishte mendimi i ndokujt se po bënim një gabim se po e bënim këtë përkujtimore në çerdhen akademike të antipellazgjisë. Ne kishim nevojë shpirtërore ta bënim përkujtimin e Aristidh P. Kolës pikërisht atje prej ku qe nënvleftësuar në të gjallë dhe luftuar në të vdekur. Ne nuk e dinim se këta akademikët tanë e kanë bërë antar nderi një grek me emrin Titi Johalas, por e lexuam në muralet e Akademisë. Po kush ishte ky Tito Johalas në vitin 1994? Ishte zhvilluar një përurim i një libri të tij për Arvanitët ku kishin shkuar të kastat greke. Dihej se ky Tito i Athinës kishte miqësi me fëmijtë e kryeministrit të egër ndaj emigrantëve shqiptarë në Greqi. I thashë Aristidh Kolës se a bën ky lajm për gazetën tonë "Egnatia". Ai më pa me kujdes e me qetësi më tha."Na luftojnë, por meqë me përballje nuk ja dalin dot përdorin kuazi-intelektualë që merren me arvanitët për qëllime politike. Sa kohë që ata rrinë pranë qeverive qëndroju larg tyre".
E kuptova mikun tim në çdo domethënie të fjalës së tij. Qarqet duke përfshirë edhe këtë Titon e Athinës ishin plesë e konspiracionit që çeshtja arvanite dhe dhe shoqata "Marko Boçari" të kapej e manipulohej prej atyre që të mund të përdoreshin si marioneta duke trumbetuar se arvanitet nuk ishin shqiptarë.Ndër këto zëra ishte dhe një grua studiuese me emrin Marie Dede që kish botuar libra për arvanitët dhe deklaronte arvanitët nuk janë shqiptarë.
Kjo i duhej qeverisë greke, por dhe qarqeve ekstremiste greke. Dhe ja tani, në vend që Akademia të bëjë antar Nderi pas vdekjes Aristidh Kolën bëjnë lakadredhsin e qeveritarëve grekë Titon e Athinës. E si mund miqtë e Titos së Athinës në Tiranë ta pranojnë Aristidh Kolën?
Akademikët apo botuesit si "Toena" që mban të kyçur veprën e Aristidh Kolës janë aq mediokërr sa mendojnë se do ta mpakin vullnetin tonë për të mbajtur të gjallë kauzat e qellimi i jetës së Martirit Arvanitas. Ata vazhdojnë ta luftojnë Aristidh Kolën, por ne arritëm që të përkujtojmë këtë gjeni me gjak shqiptar e mendje të ndritur pikërisht në Akademinë Shqiptare. Ata vazhdojnë të luftojnë po ku pyesnin spartanët për hordhitë e persëve? Kësisoj edhe me këta mohuesit brenda sinorit kombëtar më kot laskandraqen.
Që në fillim të nismës për këtë përkujtimore të 80-vjetorit të lindjes së Aristidh P. Kolës e dinim se kush do të vinte, në bazë të qendrimit që mbajnë ndaj vepres voluminoze "Arvanitet dhe prejardhja e Grekëve". Isha i bindur se nuk do të vinin asnjë prej atyre të 200 "personaliteteve" që kishin firmosur si dele të bindura peticionin kontravers për ndalimin e atyre që mbahen pro tezes pellazgjike të prejardhjes së shqiptarëve. Duke qenë se edhe Aristidh Kola i mbahej këtij parimi, është e natyrshme se "200 komunista lule" të hartuar skutave si skuthë, ish spiunë që kanë qenë në kohën e Malukatit, jo vetem nuk kishin për tu dukur në përkujtimore, por ata ishin e janë kundershtarë të veprës "Arvanitët".
Ne falenderojmë instutucionin Akademinë e Shkencave Tiranë që na vuri në dispozicion sallën me emrin "Aleks Buda" ku ne vendosem portretin e Aristidh Kolës, qoftë dhe për disa orë, ndërkohë që dënojmë qëndrimin nënvleftësues ndaj veprës së Aristidh Kolës duke mos ardhur asnjëri në atë që paguhen e majmërohen si gica akademikë. Një Akademi Shkencash në demokraci duhet të jetë e hapur, të punojë për lartësimin dhe përparimin e kombit. Po nga kjo Akademi nuk shkoi asnjë njeri në ceremoninë e varrimit të At Antonio Belluscit, një kollos i shqiptarizmës ky, kur nga Kosova shkuan. Por kjo kangrenë akademike nuk është as në mundësinë e as në dëshirat tona ta përballojmë e të merremi më të se nuk kemi mbështetje, mbeshtetje në këtë vend ka vetem antishqiptarizma dhe antigjeneza e shqiptarëve në histori. Çdo popull ka dhe llomishten e vet, por ne kemi më shumë dhe kjo llomishte tek ne është e instutucionalizuar, i kap të gjitha pushtetet dhe ndodh ajo që thoshte Konica i madh, Shqipëria u bë për tua plasur zemrën shqiptarëve.
Por munguan edhe disa historianë të ngulfatun që thonë se i përmbahen tezës pellazgjike se gjithçka në këtë botë fillon nga stoli ku rrinë ulur.
Mirë që nuk botohet vepra e Aristidh Kolës, po pse ja marrin titullin e librit e ja venë studimeve të veta. Pse bëhet kjo. Ka dy gjëra, ose kësisoj historianësh kërkojnë që të përfitojnë prej famës së Aristidh Kolës me librin "Arvanitët" botuar 14 herë në Greqi e Shqipëri, ose një mendje djallëzore e ka sugjeruar që kësisoj të zhduket nga kujtesa e njërëzve vepra madhore e Aristidh Kolës e në kerkime të lexuesve tu dal para libri thjeshter me të njëjtin titull. Kjo është e njohur në jetën shqiptare, kur vdiste një fëmijë nëse lindëte më pas një tjeter familja i vinte të njëjtin ëmër e kështu vdekja harrohej.
Nuk janë gabime, siç mund të mendojë ndokush, është platformë që nëpërmjet disa pseudohistorianëve komikë të banalizohet e vërteta historike. Duke thënë "Nuk ka grek" ne bëhemi qesharakë. Deklarime të tilla i stimulojnë vetë greket qe edhe ato të verteta historike që i kemi i kamuflojnë duke thënë se shqiptarët janë butaforikë....kjo është mënyra më e rafinuar për të luftuar kauzen shqiptare. Duke e kthyer nga vetë shqiptarët në grotesk. Të thuash se kryeqyteti i Perandorisë Romake fliste shqip ishtë idiotizmi më i madh në historinë e botës. Bëje qesharake një kauz e ajo vdes!
Megjithëse u ndje mungesa e mendjeve akademike, salla ishte e mbushur me dashamirësit e veprës së Aristidh Kolës, të cilin e përkujtuan me devocion.
Pa marrë përsipër të shkruajmë me hollësi për zhvillimin e kësaj perkujtimore, do të shënojmë, disa raste që na bënë përshtypje.
E para dhe më e rendësishmja do të thosha ishte mendimi i shprehur në fjalën kryesore të hapjes që u mbajt nga autori i këtij shkrimi që të ngulmohet në instancat Bashkiake të kryeqytetit që emri i një Shkolle të Mesme ti vihet Aristidh Kola. Kryetari i Shoqatës "Tirana" Arben Tafaj që e mori fjalën e mbështeti këtë mendim. Ndërsa Zenel Hoxha që drejton një institut të rëndësishëm të mardhënieve Shqipëri-Angli, bashkë me mbështetje shtjelloi mendimin për përhapjen e veprës së Aristidh Kolës "Arvanitët", të cilët e mbajnë peng ata që ruajnë të drejtën e botimit, por mesa duket kjo duhet deshifruar si i Mosbotimit.
Edhe pse në Itali, studiuesja Ornela Radovicka, sapo e mori vesh për veprimtarinë preu bilieten e avionit dhe erdhi në Tiranë posaçërisht, dhe mbajti një fjalë interesante, duke sjellë dhe kujtime të bashkëpunimin me At Antonio Belluscit.
Edhe pse ishin lajmëruar të gjitha mediat
në Tiranë, nuk i pamë në sallë. Por surprizë ishte fakti se kishte ardhur me mjetet e xhirimit vetë drejtuesi i televizionit ALPO nga Gjirokastra, atdhetari Aristotel Petro për realizimin e një emisioni.
Nga Gjakova kishin ardhur posaçërisht për këtë takim përkujtimor Migena dhe Behar Arllati.
Sollën mbresat e tyre për figurën e Aristidh Kolës, gjithashtu Kolec P. Traboini, Kostaq AT Papa, Albert Zholi, Angjelina Xhara, Migena Arllati, Elida Jorgoni, Zyba Hysa, Naun Kule, Agron I. Gjedia, Nikoll Lokaj, Mark Palnikaj, Tasim Mehmeti, e tjerë.
Ishte një përkujtimore mbreslënëse siç u shpreh pas mbledhjes piktori Astrit Tota që jeton në New York të Amerikës dhe ishte i pranishëm në këtë përkushtim.
Formacioni politik i Emigracionit Shqiptar shpërndau me këtë rast Çertefikata Mirënjohje me emrin "Aristidh Kola", për veprimtarë të shquar në Shqipëri dhe në Diasporë.
 
Kolec P. Traboini 
 
Në foto: 🔻
Ornela Radovicka, Agim Gjakova, -
Zyba Hysa, Migena Arllati, Kolec P. Traboini, Elinda Jorgoni dhe Aristotel Petro.