(1944-2000)
Nga KOLEC TRABOINI
….Edhe
pas 14 vjetëve të vdekjes së Aristidh Kolës, ende vegjeton një zili për keq,
tek ata që kanë veshur papuçet akademike të Obllomovit. Lënia jashtë vëmendjes,
thuajse në harrim e kësaj figure, duke mjaftuar me emërtimin “Aristidh Kola”
një rrugicë të vogël në periferi të Tiranës, diku fshehur pas pallatit të
Brigadave a fshatin Sauk, është vërtetë shprehje e qëndrimit tonë cinik ndaj
kulturës arbërore, e mendësisë sonë të vetizolimit, për të mos thënë frikës se
mos bash për këtë mbeten prishaqejf diplomatët e fqinjëve. Vështirë është ta
pranojmë të vërteten, por pa e pranuar atë nuk ka as dhe një shans të vetëm të
gjejmë një udhë të drejtë në këtë mishmash kombëtar, ku flitet veç për
politikë, ku prodhohen veç konflikte e kultura konsiderohet si një handikap
shoqëror i bezdisshëm.
Aristidh
Kola ishte nje mendje e ndritur qe e tejkalonte kohen e tij. Kultura, tradita,
gjuha, prejardhja, historia ishin gjithçka në jetën e tij. Ai e shihte
Shqipërinë me sytë e shpresës. Ai kishte udhëtuar katër herë në Shqipëri e një
herë në Kosovë, por edhe në Kalabri e Siçili, gjithnjë me dëshirën e zjarrtë
për ta thyer atë barrierë që na kishin vënë në mes nesh, në mes të njerëzve të
një gjuhe dhe një gjaku. Ndaj është krejt e kuptueshme çiltërsia me të cilën e
priti dyndjen e emigrantëve shqiptarë në Greqi me mendimin, se kjo do të ishte
një rast ideal për të krijuar lidhjet e mungura në mes të krahëve të
shqiponjës.
Ai
u afroi shqiptareve emigrantë një miqësi pa asnjë rezervë e pa asnjë kusht. Ai
nuk përdori për ta asnjë herë fjalën emigrant. I quante me gjuhën e tij të
bukur shqipo-arvanite “djemt”. Kush e di ç’bëjnë djemt. Kush e di ku janë
djemt. I thërriste ashtu siç thërriste të birin e vet Panajotin. Me të njëjtën
dashuri. Ishte një miqësi e dashuri që buronte prej gjakut të përbashkët që na rridhte
në damarë e gufonte në zemrat tona arbërore. E më së shumti nuk ishim ne që e
kërkonim atë, sepse edhe druheshim, por ishte ai që interesohej se çfarë
ndodhte me emigrantët shqiptarë në Greqi. Që kur e takuam për herë të parë,
ashtu do ta ruajmë në kujtesë, të gjallë e plot energji , të përzemërt ,me
fytyrë plot dritë e të qeshur, gjithmonë i mirë e bujar. Kush tjetër si ai!
E
kjo ndodhte se ai kishte nje vizion te madh e nuk i shihte shqiptarët e
Shqipërisë së vitit 1913 si njerëz të përtej sinoreve, por vëllezer gjaku,
sepse e dinte se kufijt ishin krijuar nga të tjerët e jo nga shqiptarët, se
pengesat i sjellin qeveritë e politika, por jo popujt.
Aristidh
Kola ishte si një diell që lind, kalon në zenit dhe perëndon, e gjatë gjithë
udhës në qiell ndriçon për njerëzit. Kështu ndriçoi gjatë tërë jetës së tij
miku ynë i madh e i paharruar që sot e kujtojmë me nostalgji. Veç perëndimi
ishte tejet tragjik për diellin metaforik me emrin Aristidh Kola....
Nga libri "ARISTIDH KOLA", Kolec Traboini, botim i Pantheon Books 2014
 |
| TRABOINI ART STUDIO CHANNEL |
