06 June 2014

🔵 Një intervistë fatzezë me Xhavit Sallakun në Ballsh- nga Kolec Traboini


NJĂ‹ INTERVISTĂ‹ FATZEZĂ‹ ME XHAVIT SALLAKUN NĂ‹ BALLSH

 Nga Kolec P. TRABOINI

GjatĂ« punĂ«s sime si redaktor nĂ« sektorin e KinokronikĂ«s nĂ« vitit 1975  kam pasur rastin ta takoj nĂ« zyrĂ«n e tij inxhinierin Xhavit Sallaku, qĂ« drejtonte punimet e ndĂ«rtimit tĂ« UzinĂ«s sĂ« PĂ«rpunimit tĂ« NaftĂ«s sĂ« Ballshit, i ekzekutuar nga diktatura dhe ende sot e kĂ«saj dite kurrkund s'i gjendet varri.
BashkĂ« me grupin realizues kishim shkuar nĂ« Ballsh pĂ«r t’i bĂ«rĂ« njĂ« intervistĂ« inxh. Xhavitit.  E takuam nĂ« zyrĂ«n e tij. NĂ« fakt ai nuk kishte predispozitĂ«n pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« intervista, mirĂ«po meqĂ« ne kĂ«mbĂ«ngulĂ«m, me dashamirĂ«si e pranoi kĂ«rkesĂ«n tonĂ«.
Intervista ishte e shkurtër dhe do të vendosej në kinoditarët që shfaqeshin zakonisht përpara filmave artistikë në Kinema. Pasi na tregoi për stadin e punimeve në uzinë, inxh. Xhaviti rekomandoi për të parë kantierin, duke na shoqëruar tek Çelo Arrëza, ish komandant i kampit famëkeq, sepse pa lejen e Çelos nuk mund të hynte njeri në kampin e punës ku punonin të burgosurit e Ballshit.
IntervistĂ«n e Xhavitit e vendosĂ«n nĂ« Kinoditar dhe doli njĂ« intervistĂ« e mirĂ«, sepse Xhaviti ishte  fotozhenik dhe kishte njĂ« zĂ« tĂ« sigurt e tĂ« plotĂ«.  Flas sa i pĂ«rket anĂ«s teknike.
Pas disa kohĂ«ve,  duhej tĂ« ishte fillimi apo mesi i vitit 1977, Adriana Elinin regjisore e sektorit tĂ« KinokronikĂ«s,  e thĂ«rret ish drejtori Vangjush  ZallĂ«mi, i cili pasi kishte marrĂ« udhĂ«zime nĂ« DrejtorinĂ« e shtypit tĂ« KQ, i kĂ«rkon qĂ« tĂ« rishikojĂ« kinokronikat qĂ« ishin nĂ« qarkullim,   pĂ«r t’i hequr disa prej tyre nga kinematĂ« e pĂ«r ti dĂ«rguar nĂ« arkivĂ«.  Adriana Elini e tronditur vjen tek unĂ« e mĂ« thotĂ« (nĂ« konfidencĂ« sigurisht) se "diçka do t’i ketĂ« ndodhur Xhavitit". Adriana e njihte, sepse edhe vetĂ«, si Xhaviti, ishte tiranase dhe ishte motra e portierit tĂ« ekipit tĂ« futbollit tĂ« TiranĂ«s, Ilir Elini qĂ« e njihnin tĂ« gjithĂ« nĂ« kryeqytet.  Xhavit Sallaku kishte qĂ«nĂ« mĂ« parĂ« edhe nĂ«nkryetar i Komitetit Ekzekutiv tĂ« TiranĂ«s.
NĂ« fjalĂ«t e AdrianĂ«s ndjehej  keqardhje. KĂ«rkuam KinokronikĂ«n Nr. 5 tĂ« vitit 1975 ku nĂ« krye ishte sinkrona e Xhavit Sallakut. Kuptohet filmi u bllokua. Por Xhavitin e kishim xhiruar edhe nĂ« njĂ« KinokronikĂ« tjetĂ«r, nĂ« atĂ« mĂ« Nr. 8 1975, nĂ« suxhetin e fundit, tĂ« katĂ«rt, i cili nĂ« ArkivĂ«n Shtetrore tĂ« Filmit Ă«shtĂ« skeduar me kĂ«tĂ« pĂ«rshkrim: “NĂ« vendosjen e reaktorĂ«ve tĂ« UzinĂ«s sĂ« Ballshit. Pamje e reaktorĂ«ve, vendi ku vendoset reaktori, punĂ«torĂ« duke punuar, rrota qĂ« rrotullohet, vendosje shinash, punĂ«torĂ« duke punuar. Myzafer Trebeshina duke biseduar me drejtorin e punimeve Xhavit Sallaku.”
MĂ« pas u tha se e kanĂ« dĂ«nuar me vdekje si agjent,  por kjo ishte vetĂ«m fjalĂ« e pĂ«rhapur ndoshta nga vetĂ« sigurimi, pĂ«r tĂ« mbuluar vrasjen e tij mizore nĂ« hetuesi  prej katilĂ«ve komunistĂ«. Sepse ekziston vendimi i KryesisĂ« sĂ« Kuvendit Popullor firmosur nga sekretari Telo Mezini, ku ai Ă«shtĂ« nĂ« grup me Abdyl KĂ«llezin dhe Koço Theodhosin, por ndĂ«rsa pĂ«r kĂ«ta tĂ« dy Ă«shtĂ« procesverbali i ekzekutimit, pĂ«r Xhavit Sallakun nuk ka asnjĂ« dokument pĂ«rveç vendimit pĂ«r refuzimin e faljes, sepse ai Ă«shtĂ« vrarĂ« nĂ« hetuesi:
Ja dhe dokumenti: Presidiumi i Kuvendit Popullor, nĂ« mbledhjen e datĂ«s 31.5.1977 refuzoi t’u falĂ« jetĂ«n:
 “Nr. 3. Xhavit Ymer Sallaku, dtl. 1929, lindur nĂ« TiranĂ« dhe banues nĂ« Fier, dĂ«nuar me vendimin nr. 67 datĂ« 25.3.1977 tĂ« GjykatĂ«s sĂ« Rrethit Fier me vdekje (pushkatim), pĂ«r krimin e tradhtisĂ« ndaj Atdheut, sabotim ekonomik dhe agjitacion e propagandĂ« kundĂ«r Pushtetit Popullor”.
Ndoshta ajo intervistĂ« nĂ« kinoditar Ă«shtĂ« fjala e fundit mbetur nĂ« celuloid  e Xhavit Sallakut, qĂ«  mund  tĂ« jetĂ« ruajtur akoma nĂ« Arkivin Qendror Shtetror tĂ« Filmit dhe do tĂ« ishte gjithsesi njĂ« ngushĂ«llim, pĂ«r dy vajzat e veta Vera dhe Elena  dhe gruan ruse Irina nĂ« Leningrad, qĂ« t'u dĂ«rgohej ky material pĂ«r arkivin e familjes, sepse babait e burrit tĂ« dashur, tĂ« vrarĂ«  mizorisht, nuk i gjendet as edhe varri nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e mjerĂ«  qĂ« e sundonin satrapĂ«t dhe xhelatĂ«t.

TRABOINI STUDIO CHANNEL


Editor: ©