Mendime për librin"Çamëri, zemra ime" nga Bilal Maliqi

ZËRAT POETIKË PËR ÇAMËRINË 

 "Çamëri zemra ime" përg. F.Kulli dhe K.Traboini, Pantheon Books, 220 f.,

Tiranë-Prishtinë 2014.

Nga Bilall Maliqi

Çamëria plagë e pashëruar, sikurse edhe pjesët e tjera të coptuara shqiptare nëpër kabinete kabinetarësh, të cilët patën, e kanë edhe më tutje fatin e kësaj pjese të degdisur të etnisë janë të vetmuara, të përlotura, të shkelura, të ngopura me padrejtësi të natyrave të ndryshme në çdo sferë të jetës shoqërore ekonomike, politike dhe kulturore dhe si të tilla në zemrat tona pasqyrojnë dhembje emocionale, të cilat vazhdojnë edhe më tutje të trokasin në zemër dhe në shpirtrat tanë e sidomos në shpirtrat e atyre që përmes vargjeve qoftë poetike, qoftë edhe në shkrime të karaktereve të ndryshme këto dhembje t’i paraqesin emocionalisht si përkushtim shpirtëror për këtë pjesë të këtij nënqielli që flet shqip.

Këto inspirime emocinale poetët i kanë paraqitur nëpër kohë dhe situate të ndryshme duke i shkruar kështu kësaj pjese shqiptare vargje dhembjeje për vëllezërit e tyre jashtë sinoreve të shtetit natyral shqiptar, por edhe poetët çam siç është poeti i madh Bilal Xhaferri, mandej brezat tjerë të poetëve me origjinë çame si Fatime Kulli, Arben Kondi, Bedri Myftari, Agim Bajrami, Ahmet Mehmeti, Namik Selmani etj., japin një pasqyrë panoramike për vendin e tyre, për vendlindjet e ndara me gurëzinj e me kufij ndarës e përçarës.

Antologjia

Për Çamërinë janë shkruar edhe më parë Antologji poetike, ku në dhjetë vjetshin e fundit janë publikuar tri sosh, njëra nga poeti Ali Podrimja, tjetra e hartuar nga Ahmet Mehmeti, e tani Antologjia më e re e hartuar nga poetja Fatime Kulli dhe nga poeti Kolec Traboini me titull „çamëri zemra ime“, vjen në  100 vjetorin e konferencës së Londrës, konferencë kjo kobzezë si për këtë pjesë, por edhe për pjesët e tjera të shkëputura shqiptare kur ju shkëputën Shqipërisë një pjesë bukur e mirë e territorit të saj dhe iu falën shteteve përreth Shqipërisë.

Antologjia në fjalë është përkushtuese për çamërinë, për çamët e ndarë me shekuj të tërë nga trungu shqiptar. Së lexuari të kësaj vepre të rrallë para nesh na del Camëria, na  dalin peizazhe malli, na pasqyrohen vuajtje shpirtërore të çamëve, na dalin varg padrejtësish të panumërta që iu kanë bërë dhe që po u bëhen nga shteti grek siç e kemi edhe rastin e shkeljeve të të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi, në Maqedoni e në Luginën e Preshevës. E këta protagonist poetik janë këtu, janë brenda kopertinave të këtij libri, kanë mall për këtë pjesë, kanë dhembje shpirtërore për vëllezërit e tyre e të gjitha këto i kanë vargëruar në vargje poetike të cilat janë plot ndjenja, plot dhembje, plot lotë dhe janë përkrahëse të një bashkimi, e cila është edhe mesazhi poetik i shumicës së poetëve dhe të poezive në këtë vepër antologjike.

Në këtë libër janë të përfshira poezi të poetëve çam, poetëve nga Maqedonia, nga Kosova, nga Mali i Zi dhe nga Lugina e Preshevës, të cilët me vargjet e tyre treguan seriozitetin e tyre si në gjetje të brumit poetik përkushtues, por edhe në forcimin e vargjeve të poezive të tyre për këtë pjesë të etnikumit shqiptar.

Poezitë e librit kanë mesazh të qartë , shpërfaqin zërat poetik të tyre, kanë forcë shprehëse mbi të gjitha kanë guximin dhe rebelimin poetik karshi atyre që bënë ndarje, coptime dhe padrejtësi të panumërta karshi popllatës çame.

Kush shkroi për Çamërinë?!...

Në këtë libër të veçantë, të rrallë dhe përkushtues shkruan poetë nga vise të shumta shqiptare të cilët shpërfaqën botën e tyre imagjinative letrare e përkushtuese për këtë pjesë shqiptare të nëpërkëmbur, e këta poetë janë:

/Aristidh Kola/, /Bilal Xhaferri/, /Ali Podrimja/, /Abdyl Kadolli/, /Abdullah Konushevci/, /Abdulla Zeneli/, /Agim Bajrami/, /Agim Mato/, /Agim Desku/, /Ahmet Mehmeti/, /Anila Dahriu/, /Anjeza Sakaj/, /Arben Kondi/, /Bedri Myftari/, /Bilall Maliqi/, /Brahim Avdyli/, /Fatime Kulli/, /Fatos Mero Rrapaj/, /Fatmir Terziu/, /Fatmir Muja/, /Fehmi Berisha, /Gëzim Ajgeraj/, /Gjoke Beci/, /Hajdin Morina/, /Halil Qendro/, /Hasan Qyqalla/, /Haxhi Muhaxheri/, /Ilam Berisha/, /Iliriana Sulkuqi/, /Keidi Seidini/, /Koçi Petriti/, /Kolec Traboini/, /Laureta Petoshati/,/Lek Dushi/,/Mardena Kelmendi/,/Mehmet Ismail Sejko/,/Miltiadh Davidhi/, /Moikom Zeqo/,/Muhamet Luma/, /Mujo Buçpapaj/, /Murat Gashi/, /Naim Kelmendi/, /Namik Mane/, /Namik Selmani/, /Nexhip Ejupi/, /Petraq Risto/, /Petraq Kote/, /Piro Kuqi/, /Qazim Shemaj/, /Qerim Skenderaj/, /Ramiz Kuqi/, /Rajmonda Mojsiu/, /Rita Saliu/, /Rudi Berisha/, /Rustem Geci/, /Sazan Goliku/, /Shaip Emërllahu/, /Shaip Beqiri/, /Shahadije Lohaj/, /Sheremet Prokshi/, /Shqipe Hasani/, /Tafil Duraku/, /Valbona Hajro/, /Visar Zhiti/, /Vasil Tabaku/, /Vojsava Nelo Jakllari/, /Vesa Ademi/ dhe /Ymer Nurka/.

Këta emra poetësh shkruan poezi përkushtimore çamërisë, këtij vendi me shqiptar të ndarë e të lënë në mëshirë të kohës. E këta poetë kanë bërë protestë poetike për bashkim, e kujtojnë, e pasqyrojnë dhe e ëndërrojnë këtë tokë, këtë vend të bekuar me vëllezëri tanë të një gjuhe e të një gjaku.

Kjo Antologji poetike e ka vlerën e vet, sepse këtu i kanë paraqitur si të thuash pikpamjet e tyre poetike poetë nga vende të ndryshme shqiptare për këtë pjesë të atdheut të coptuar. Merita i takon pëpiluesve të kësaj Antologjie, poetes Fatime Kulli dhe poetit Kolec Traboini, poetëve që shkruan poezitë e tyre e padyshim mbështetësve për botim, poetit Ruzhdi Berisha dhe Klubit Letrar „Zahir Pajaziti“ Prishtinë.

Shënim: Libri është botim i Pantheon Publishing Books 2014, ka dhe një kapitull "Vëllezrit Dino të Çamërisë, Abidin, Arif dhe Ali Dino", me shumë interes jo vetëm për Çamërinë por edhe për kulturën kombëtare shqiptare, sepse janë artistë me reputacion më krijimtarine e tyre që shtrihet në tre  shtete si Francë, Greqi dhe Turqi, poezitë shoqërohen me grafika dhe piktura nga autorë të huaj dhe nga piktori çam Abaz Hado,  por që kanë mbetur jashtë vëmendjes së shkrimit të mësipërm.

Piktori, poeti dhe kineasti çam Abidin Dino, monumenti në Turqi.

KATËR INTERVISTA NGA KOLEC TRABOINI

Prish e ndreq more Meleq......- nga Kolec Traboini

PRISH E NDREQ, MORE MELEQ...

Nga KOLEC   P. TRABOINI

Me riardhjen e Sali Berishës në 2005, vuri edhe telefona me epitetimin telefonat e stop korrupsionit, denonco. Mirëpo nuk e këndoi gjatë këngën e luftës kundër korrupsionit sepse korrupsioni ja kish marrë kalanë nga brenda prandaj dhe telefonimet qenë të pakuptimta. Ndaj i mbylli duke i lëshuar dritën jeshile ekipit të çakejve të vet për të shqyer krejt pasuritë kombëtare. Bënë katraurën rrufjanët e Sali Berishës sa ja kaluan edhe atyre të Fatos Xhin Nanos, nëse ju kujtohet akoma ky emër, e ferrë në këmbë nuk u hyri as atyre të ekipit tosist  por edhe këtyre të ekipit salist ndoshta prej pamundësisë apo paaftësisë të ekipit edist. Drejtësia e këtij vendi me mentalitet tipik orjantal, i ka xhan hajdutët, pushteti më nuk po i shan e nuk po ua përmënd më katastrofat që fundja populli i pësoi.  Me këtë tarbjatin e ekipit të ri stoprrënimit u mundova të vendos një foto ku tregohet një ndërtimi ri (ndërtimzeza thuaj), jo në bregun e detit te jugut, as në gjirin e Lalzit që e kanë pronësuar politikanët, pra hajdutët legalë,  dhe ku nuk bëhen rrënime për ndërtime pa leje, se marshalla këta derdimenët e politikës janë konform me ligjet.

O i respektojnë këta ligjet që i hartojnë vetë sipas qejfit, o askush, merre me mend, tjetri është dy metër deputet dhe nuk i deklaron pasuritë. Pra bëjnë evazion fiskal pa ju dridh qërpiku, kur në Amerikë për evazion fiskal shkon në burg qofsh edhe guvernator shteti apo kongresmen. Këta tonët hiç fare, nuk u tundet postiqja. Këta e kanë shtetin si rrake-take, lozin me të, popullin e kanë si kaloshinë, duan ja hipin, duan nuk ja hipin. Por që të dalim atje ku e lamë, ka ende një faqe internetike “Stop Rrenimit- dënonco”. Mirë kanë bërë që e kane sajuar por edhe pse u mundova një orë të fus një foto nuk qe e mundur. Unë dërgo ajo spraps, sa desh më bllokoi kompjuterin. Qënka si punë mushke italiane kjo faqe interneti - thashë me vete. Se pse nuk qe e mundur nuk e di. Këta kanë hapur edhe faqe ku thuhet, apliko tani për vend pune dhe aty të del një fushë e bardhë ku nuk mund të shkruash asgjë sepse faqja është jashtë funksionit. Alibia gjëndet lehtë. Linja e superngarkuar sepse aplikon e gjithë Shqipëria. Këtu janë të papunë të gjithë. Rri e mendoj se Stop rrënimit të Durimit do të ishte një kapitull interesant por kush ka durim nga qeveritarët të dëgjojë popullin. Se ja çfarë ndodh. Je në mes të Tiranës dhe sheh si shtrohet në beton lulishtja publike pas Pallatit të Kulturës aty përballë shtëpise ku banon poeti Dritëro Agolli. Ku nis e pyet se çfarë bëhet këtu, shtrohet beton të thonë, a nuk e sheh, plasur i ke. More që është beton e shoh por çfarë do të bëhët këtu. Parking më thonë, e ec më tej e mos na pengo se e do padroni shpejt. Pyes një njeri që rri aty në stol para një ngrehine fantazëm, çfarë do të bëhet kjo kioskë, i them. Ai i karrikes lëviz me nervozizëm, por jo mor zotëri jo kioskë, do të bëhet kafene të rrinë njerëzia, të shlodhën. A do të ketë edhe karrike pra kafene dimërore dhe verore, i them. Pooo, or ti, ma kthen roja. Rri e vështroj atë katraurë që si rrobet e reja të mbretit nuk e sheh askush. E them me vete, po ky kryetari i ynë nuk është ndonjë katundar pa shije që partia e zbriti nga Qafa e Thanës dhe e Partia e bëri kryebashkiak. Po ky është edhe çun Tirane more. Pastaj kthehem për nga nahija tjetër e pushtetit,  po mirë që u mbillka kanabis në skërkat e Dugagjinit ku shkojnë e bitisen 2 elikopterë për 1500 rrënjë bime, po këtë katraurën këtu kush e mbolli. Si e mbollën. Dhe pse nuk e sheh njeri nga ata që çojnë elikopterët në Dukagjin? Mirë e bëri Bashkia se ky kryetari është apo vimë apo shkojmë, pra është i ikur që tani e lëshon leje prej një të papërgjegjëshmi, po pushteti pse nuk e ndalon. Pse hesht. Pse ben sehir me  kryetarin,  mire po i vë pranga kryeplakut se diku në mes të maleve ai nuk i paska parë gjethet e kanabisit dhe nuk i ka denoncuar. Pse nuk e rrasin në burg edhe kryetarin e bashkisë së Tiranës kur kafshon pronën publike si ta kafshonte një simite me pogaçe Elbasani. Me siguri kanë gjetur ndonjë modus vivedi se mbas një çerek shekulli gjoja i ka dalë i zoti. Po kur është një lulishte publike të zotit nuk i lejohet të bëjë ndërtim, dëmshpërblehet ose i kompensohet diku tjetër në një terren të lirë, por jo të ndertojë baraga në qëndër të Tiranës. Po janë rrufjanë more ua gjejnë anën, këta bëjnë të firmosin edhe të vdekurit që janë kalbur këtu e 50 vjet dhe kësisoj del prona e shpifet pronari. Nga varri të ngrenë kur vjen puna të shqyejnë pronën publike.  Ca thonë se në ca gjëra lëkurë përhinjturit kur duan të çajnë kopenë dinë edhe ta ndajnë mes njeri-tjetrit. Për kafshimin bëhet kompromis, ndërsa  kurrë nuk bëhet kompromis për goglat e dushkut parlamentar.  Por  ka edhe ca individë që hanë me dy lugë. Mor ka kudo që hanë me dy lugë, është në modë, madje unë di edhe njërin në ministri të qeverisë së re që hante gjithnjë me lugën e Salës dhe titullari purpurant i ministrisë sa erdhi i dha një dorë. E zboi do thoni ju? Jo more jo,  e ngriti në detyre drejtor drejtorie salistin e kalcifikuar. Sepse ku ka më të bindur se ai soj. Se këta titullarët kanë një mendje të bukur për djallëzira, më mirë marrin si kuadër një salist servil se sa një socialist kryelartë që të nxjerr probleme e nuk të le edhe te fshish sipas qejfit. Kokëuluri rri si pulë,  s’di të shoh, as gëk e as mëk nuk bën, ndaj e kullandrisen si nuse fshati drejtor drejtorie. Nuk e kemi shpikur këtë mesele, është e vërtetë e mbase vjen edhe dita ta themi se kush ministër apo ministreshë punon me këtë lloj stili. Eh, more, sa gjëra ngjasin në këtë vend. Sa dengla shesin në foltore. Çfarë të dëgjosh. Premtime e asgjë. Tollumbace politike. Kanë edhe televizionet e veta ata që kanë uzurpuar Kinostudion ku çajnë defterin politik.  Realiteti është ky: kush ishte pa punë nën Saliun mbeti i papunë edhe me këtë të riun. Po le të vazhdojmë si i bëhet që këta në mes të Tiranës nuk e shohin karabinanë me llamarina, një lokal që të kujton kioskat e qelbura anës Lanës dhe që i zhguli me rrënjë Edi Rama që i lumtë. Po mirë  për lumtën atje, po këtë këtu pse nuk e ndalon, pse nuk i ve ruspat, pse nuk i ve sejmenet ta shoshitin këtë  mesele, kush ja vuri e si na mbiu në mes të Tiranës betoni në lulishte? Por çfarë llogjike është kjo të shtrosh beton në vend të barit, të zhgulësh drurët të bësh parking dhe kafene kioskë(tallave thuaj) që vetëm pisllik do të krijojë. Ua fotografova po ku ta çoj?A thua kanë dëshirë ta shohin. A thua bëjnë sikur nuk kanë parë gjë.  Këta që shohin nga zyra edhe një gjeth kanabisi diku në mes të honeve të Dukagjinit si nuk po e shohin binanë që e kanë tek hunda. E pra këtu nuk ka nevojë për helikopter....mjafton një shetitje aty ku bashkohet rruga e Barikadave me rrugën e Dibrës.

Nëse nuk e prishin por e lënë këtë katraurë kafene parking në lulishte publike, do të thotë se qeverisja e re është katandisur si ato që lyhen e përlyhen, na ruaj Zot, e si  dalin në Pazar,  tundu e shkundu që tua shoh bota sa të bukur e kanë. Mjerisht të gjitha sistemet tona të tilla llazore pazari kanë patur tumllas...

 30 gusht 2014 


KATËR INTERVISTA NGA KOLEC TRABOINI

Kinostudio- në vend të ullinjëve mbollën beton-nga Kolec Traboini

KINOSTUDIO – NË VEND TË ULLINJËVE MBOLLËN BETON

Kolec TRABOINI

Deputeti Koço Kokëdhima ma përmend emrin 5 herë në një polemikë për Kinostudion, por në nëntitull del Mero Baze?!  Eshte fjala për një shkrim  në gazetën  "SOT" 22 gusht 2014 f. 4. Pa harruar ky zotëri ta qëndis emrin tim edhe në gazetën e tij personale"Shekulli", se e kemi deputet me gazetë, pra të gjithëpushtetshëm. Dhe kur të sulmon i gjithpushtetshmi natyrisht që qytetari i pambrojtur ndihet keq.  Por që të mos ketë keqkuptime, që në krye do ta them që  mos pandehni se lakimi i emrit tim në shtyp a nga ndonje deputet a shtetar më krijon komplekse emocionale,  kjo nuk është një gjë e re as për mua por as për shtypin shqiptar. Jo. Kush i ka arkivat e gazetës "Bota Sot" në Zvicër, le të shfletojnë  prillin e vitit 2001 dhe do të gjejnë 15 numura gazetës në të cilën emrin im anatemohet nga islamistët fanatikë që kërkonin ta bënin Shqipërinë çorbë arabe. Madje me gërma të mëdha sa gjithë faqja e gazetës i shkruar emri im, ndaj them nuk është ndonjë sadifaksion i madh kësaj here se këtyre zërave u shtohet edhe një emër tjetër.  Përmëndëm 5 herë por në krye në nëtitull është vënë gazetari Mero Baze, i cili në shkrim është përmëndur  vetem 2 herë. Problemi ështe se mos vallë më ka kursyer në nëntitull deputeti Koço Kokëdhima apo më kanë mbrojtur kolegët e mi të Gazetës "Sot", mbrojtje që unë nuk e kam kërkuar. Kujt pra t’ ja di për nder që nuk më kanë vënë emrin në nëntitull sepse në të vërtetë i tërë shkrim-shpërthimi i deputetit të pushtetit është kundër meje. E drejta e tij.

 Ju njoftoj se në të ardhmen  përgjigja ime do të jetë më e plotë, e denjë për një deputet më pushtet të pakufizuar,  por nuk do të hyj në hollësira sa fije bari ka prishur Koço Kokëdhima në Kinostudio por se Koço Kokëdhima është i pari, një meritë historike  shkatërrimtare kjo, që pati idenë e mbrapsht e tinzare për ti kthyer anekset e Kinostudios në Stacion Televiziv. Kësisoj  në gjurmët e Koço Kokëdhimës do të ecnin më pas të gjithë të tjerët me Klanin e  stacionet e Ndroqit e tërë ajo masë lajmaxhinjësh që bëjnë politikë partish, duke e kthyer Kinostudion, atë oaz të  blertë e pasuri kombëtare në një çerdhe intrigash për të shqyer pasurinë e popullit.

Sa për aperitiv, desha veç ta pyes deputetin në pushtet, Koço Kokëdhima,  a di gjë prej gjëje pse u pushua drejtori i fundit i Alba Filmit që sapo ish emruar në atë detyrë?! Çfarë nuk pranoi të firmoste drejtori që e hoqën dhe a e firmosi drejtoresha e re Xhuljeta Vathi marrëveshjen  që mbahet e fshehtë nga publiku? Kush ka shkuar me letra në dore? Çfarë në thelb ishte ajo marrëveshje?

Në të ardhmen kjo temë meriton  një shkrim më të plotë për gjithçka që ka ndodhur më këtë shkatrrim të një mjedisi për të cilin as shoqata e mbrojtjes së mjedisit nuk pipëtin. Për ministrinë me këtë emër  tashmë butaforik në Shqipëri Mjedis as që bëhet fjalë. Dua ti kujtoj Kryeministrit Rama  se në këtë institucin, që ne e konsiderojmë një tempull arti ka punuar edhe dajua i tij, kolegu e miku ynë Niko Koleka i cili nëse do të qe gjallë sot do të protestonte po kështu si ne.

Personalisht si ish punonjës i Kinostudios për 16 vjet i shpall të gjithë këta një grupim që shkatërruan vlera kombëtare, dëmtues të pasurisë së popullit për të cilën duhet të përgjigjen. Nuk do të përkrah asnjë qeveri apo parti që e konsideron të ligjëshme këtë shkatrrim e nuk lufton për kthimin e Kinostudios në indentitet. Të shporrën të gjitha stacionet televizive politike nga Kinostudio. Të hapet një proces gjyqësor për grabitësit e pronave publike. Të kthehet Kinostudio në indentitet, megjithëse ullinjtë 500 vjeçarë që nga koha e Skënderbeut që ishin në Kinostudio është e pamundur të kthehen,  sepse i shkatrruan ata që në vend të ullinjëve mbollën beton.

22 gusht 2014

Dy kryeministra ma vodhën Mitingun- Traboini
Kinostudio- në vend të ullinjëve mbollën beton- Traboini
Kadare-një mal drite që nuk i shpëton hijes së vet-Traboini
Seks për një vend pune - nga Kolec Traboini

Punë kulturash - nga Tirana në Prishtinë - nga Kolec Traboini 
Shkodrania aktore e parë e Turqisë- nga Kolec Trab...  
Fejton me shufra  ari - nga Kolec Traboini
Dallandyshe pa qiell- nga Kolec Traboini
"E vërteta"... e pavërtetë e prof. Emil Lafe - nga...
Zhvillimi letërsisë shqipe në Mal të Zi- nga Rrok Gjolaj
Akademia e mykur e Tiranës- nga Kolec Traboini 
Kështu vret vetëm mafia - nga Kolec Traboini
Një spot që ministrit mund ti kushtojë postin- nga..
Aristidh Kola - një libër i ri i Kolec Traboinit
Disidenti i heshtur Zef Zorba - nga Kolec Traboini...
 Lazarati në tym - shteti në delir- nga Kolec Trabo.
 Zeusit i lajkatohen të gjithë- nga Traboini
 Big Show me Canabis Sativa- nga Kolec Traboini
Njerka shkon në ballo- nga Kolec Traboini
Vasil Josif Pani- ne krye të oborrit të shqiptariz...
 Stina e mjekrrave të hajthshme - nga Kolec Traboin...
Edgar Allan Poe - më së fundi i kthehet vendlindje...
 Kur shpresa s’është veçse një kurvë...- nga Kolec ...
 Atë Martin Gjoka kompozitor e mësues i madh - nga ...
Dekorimi politik i Kol Idromenos- nga Kolec Traboi...
Dhjetë vjet thirrje për bustin e Ded Gjo Lulit- ng...
Prejardhja e Hotit dhe Flamuri i Deçiqit - nga Kol...
Requiem i Verdit në vjeshtën politike të Tiranës- ...
 Epika blu e Edison Gjergos- nga Kolec Traboini
Ardhacaket e Ballkanit Sofie-Safete Juka
Boston- një shekull përballë greqizimit
KATËR INTERVISTA NGA KOLEC TRABOINI