✝️Requiem i Verdit në vjeshtën politike të Tiranës- nga Kolec Traboini

Requiem 
i Verdit 

në vjeshtën politike 

të Tiranës

Nga 
Kolec TRABOINI

Nuk besoj se ka gjë më të bukur në këtë fillim vjeshte tiranase se sa të shohësh aq shumë njerëz mbledhur para teatrit të Operas dhe Baletit  në hapjen e siparit artistik të stinës me një ngjarje muzikore të madhe siç është  përkujtimi i 200 vjetorit të lindjes së gjeniut të muzikës  Giuseppe Verdi.  Interpretohet në këtë fillim sezoni  “Requemi” e tij, i orkestruar nga dirigjenti italian Aldo Ceccato, i cili bashkoi Orkestren Rinore të Italisë dhe Orkestren Rinore Shqiptare bashkë me solistët italianë Serena Daolio soprano, Cristina Melis mezzosoprano, Aleksandro Liberatore tenor dhe Raffaele Costandini bass. U gjenda në atë koncert bashkë me miqtë e mi shkrimtarin Pandeli Koçi dhe mjekun Dashamir Malosmani, i biri botuesit të njohur të viteve  ’40 të shekullit të kaluar. Ishte kënaqësi të takoje në hollin e Teatrit të Operas plot artistë kryeqytetas,  të cilët thuajse janë të padukshëm dhe nuk di tjetër ku ti takosh për shkak të veprimtarive të vakta të kryeqytetitm. Krijuesit nuk kanë asnjë mjedis ku të mblidhen e takojnë njëri-tjetrin. Edhe selia e Shoqatës së Shkrimtarëve e Artistëve  u muar brutalisht nga qeveria e ikur, nga qeveria e nëmur do të ishte më mirë të thuhej. Dhe si për të plasur shpirtin e krijuesve, ministër i fundit na ishte mos na ishte një poet, nga silloji i krijuesve muhaxhirë siç janë sot krijuesit shqiptarë,  të cilët bashkë me romët janë edhe ata pa shtëpi, të braktisur nga shteti e pa asnjë përkrahje. A është kjo një gjenocid kulturor e njerëzor së bashku, vepër e qeveritarëve me mendësi  talebane ndaj kulturës shqiptare? Kjo duhet parë megjithëse shenjat e talebanizmit kulturor të qeverisë së zbuar janë të dukshme.

Duke dëgjuar muzikën e Verdit në të vetmen sallë të operas në Shqipëri, për të dëshëruar edhe kjo, hyn papritur në një botë tjetër. Ke ikur prej zhurmave të përditëshme, prej llafazanërisë politike, ku punë konsiderohet vetëm “fjalë, fjalë,  imzot, fjalë” siç shkruante Shekspiri. Futesh pra në hapsirën magjike të tingujve, larg konflikteve marroke, inatçore për hir të një kolltuk kryeqeveritari apo të një ministri, kolltuk që tashmë është kthyer në objekt kulti në Shqipëri, sepse sundon absurdi kur ke pushtetin ke gjithçka, përkundër, kur nuk ke pushtetin nuk ke asgjë e s’të mbetet veç të ikësh nga sytë këmbët nëpër botë.

E për koicidencë, ndërsa tingujt e Verdit qetësojnë shpirtat njerëzor të atyre që patën vizionin e bukur të jenë të pranishëm, diku jo më shumë se qindra metra larg, në sallën e Kuvendit të shqiptarëve ka konflikte e zhurmë mediatike se çoç po ngjet atje, diçka gjoja në përmasa tragjike sepse opozita që sapo ka lindur e tillë, deri dje ishte në pushtet e sundonte arbitrarisht, kinse po maltrajtohet.

“Ma ke diavolo!”, do të mund thoshte me të drejtë italiani Etore i BE, “nuk mund të ruani qetësinë?!”. Them këtë sepse edhe dirigjenti Aldo Ceccato u shqetësua një çast kur dikush në sallën e koncerteve bëri zhurmë, që në të vertetë ishte e vogël por për një mjeshtër si ai dukej tepër madhe, ndaj me të drejtë dha një shënjë (basta) dhe serish ra heshtja.

Kësisoj këndej ra heshtja por andej në sallën e Kuvendit zhurma nuk kish të pushuar deri sa kryebajraktari në opozitë tashmë, mblodhi mexhlisin e vet e krisi e iku si të ikte prej Mukjes. O mendësi e vjetër sa bota! Ku na u gjende edhe në kuvendin e mendjes së shqiptarëve për të na çmëndur të gjithëve.
Me mendje heq dy paralele në mes të dy sallave: këndej një sallë mjerane e operas në nivel provincial, andej salla lluks sikur Kuvendi të  ishte “La Skala”, këndej muzikë, andej zhurma, këndej qetësi e andej mishmash, këndej harmoni e andej kaos. Këndej një Verd gjenial që bënte art të madh e kishte një dashuri të madhe për popullin e kombin e vet, andej ca politikanë foduj që në vend të ulin kokën sepse populli  i zboi ngaqë nuk kishin qëllim tjetër  veç të pasuroheshin me çdo kusht edhe sikur të duhej të kalonin mbi kufoma. Dhe vërtetë kështu kaluan.

Këndëj në sallën e koncerteve të Operas një përshpirtje për jetët njerëzore që kërkojnë amëshim,  atje përtej një regres i dinjitetit e humanitetit. Tek dëgjon tingujt magjepës të violinës, violës, violinçelit, kontrabasit, flautit, oboes, zërat e harmonizuar të korit gjen qetësinë shpirtërore,  por gjithësecili në këtë sallë e di se sapo të mbarojë koncerti e të shkojë në shtëpi e të hap televizorin, e pret zhurmëria, e pret News 24 me një intervistë të një ish qeveritari të stazhionuar si drutë e arrave të cilat kur ishte ministër i shfarosi për hir të interesave që veç ai i di se ku e nga rridhnin.Dhe kjo fytyrë shollë, model i korrupsionit qeveritar, flet e ankohet se qeveria e re një ditëshe, nuk i ka lënë hapsirë si opozitar kur  ky ditën e djeshme e ka braktisur kolltukun që e ka mbajtur me dekada dhe e ka shtryllur gencrulshe si limon.

Verdi ishte një muzikant e atdhetar i madh që nuk e ndau artin e tij nga Atdheu dhe nga njeriu, të cilat ai i konceptonte një, me moton  atdheu është tek çdo njeri e tek çdo njeri është atdheu, ndaj u bë simbol i Italisë dhe idhull i italianëve. Ndërsa këndej nga ne,  Atdhe është kolltuku, është presidenti, kryeqeveritari, ministri dhe shefat e mëdhej të kabinetit. Ata janë gjithçka e njeriu i thjeshtë asgjë.

 Këtë muzikë madhështore të Verdit e kam njohur që në vitin 1990 kur kolegia e filmit Nina Harito-Andoni ilustroi filmin tim dokumentar “Dëshmi nga Barleti”, atëbotë kur Shqipëria po përjetonte kthesen e madhe historike. Filmi  u çmua si më i miri i vitit në Kinostudio, por që për dy dekada nuk e ka shfaqur asnjë stacion televiziv, se kush e di kjo kohë talebane që përjetuam në këto dy dekada tranzicion nuk ja ndjente nevojën as Barletit e as Verdit. Por tashmë Verdin me mrekullinë e tij “Requem” e kemi në këtë fillimvjeshtë, e dëgjojmë dhe magjepsemi. Pushtohemi nga ndjesitë, që nga meditimi i raportit të jetës e të vdekjes, amëshimi në botën e pasosur, na shkon mendimi te mijra shqiptarë që lanë frymën në det gjatë ikjeve të mëdha, ata mijra emigrandë që lanë jetën në moshë të re në hapsirën greke, na shkon mendja tek viktimat e vitit tragjik ’97, tek 26 viktimat e pafajshme të Gërdecit dhe së fundi tek ata 4 njerëz paqësorë që u vranë në bulevard prej zyrave të Kryeministrisë e në sytë tanë e të gjithë botës, e që presin drejtësi. Pa drejtësi asnjë viktimë nuk gjen qetësi e prehje në varr.

Ky “Requiem” i Verdit, i ardhur në kohën e duhur kur po ndahemi nga një epokë mjerane,  të vë ndër mendime të thella, të ngjall ndjesinë e dhimbjes, të bën tejet njerëzor,  gjëndesh para një përshpirtje madhështore, herë-herë  e ulët sa fryma e një njeriu e në raste të tjera me intensitetin e një fortune. Fryn një erë fisnikërie kur dëgjon muzikën e Verdit. Jo më kot mjekët sugjerojnë muzikë për qetësimin e shpirtrave dhe shmangien e stresit të përditshëm.

Dalim nga salla e koncerteve dhe në holl vinë edhe artistët që interpretuan aq bukur. Nuk i qëndruam tundimit pa shkuar të përgëzojmë dirigjentin, ti japim dorën solistëve, instrumentistëve dhe ambasadorit Italian Massimo Gaiani i cili ka treguar një përkujdesje të veçantë për këtë koncert.

E ndërsa dalim në mbrëmjen tiranase në sheshin “Skenderbeg”,  nuk rrime dot pa u tunduar prej mendimit se sa e dobishme do të qe sikur të organizohej një koncert i posaçëm për 140 deputetët e Parlamentit të ri shqiptar, që duke ndjekur “Requeimin” e Verdit të mund të qetësoheshin sadopak, të emocionoheshin nëse nuk u janë ezauruar tërësisht ndjesitë njerëzore, ti thonin vetës se gjithësesi askush në këtë botë nuk është i pavdekshëm, të pavdekshme janë veprat që bën për popullin tënd e jo për xhepin tënd, për djalin e vajzën tënde, e vetëm për shtëpinë tënde.

Ndoshta-ndoshta duke parë këtë “Requiem” madhështor me përshpirtjen për të shkuarën,  do të mund të bëheshin diç më të mirë në të ardhmen. E përtej kësaj të vjen mendimi po aq tundues, a do të mund që kryeministri i sapozgjedhur Edi Rama të drejtonte qeverinë e re po aq harmonishëm siç dirigjenti Aldo Ceccato drejtoi orkestren rinore shqiptaro-italiane me muzikën e Verdit. Mbetet për tu parë. Gjithësesi është koha që i jep përgjigjet përtej hamendësimeve. Fjala që do të thoshte populli, i cili ka rrojtur nëpër shekuj e vazhdon të rrojë gjithnjë me shpresë, me këtë rast do të ishte: U bëftë! Edhe ne themi po ashtu: Amen!

NEXT: ---> 24 shkrime link :


"E vërteta"... e pavërtetë e prof. Emil Lafe - nga...
Zhvillimi letërsisë shqipe në Mal të Zi- nga Rrok Gjolaj
Akademia e mykur e Tiranës- nga Kolec Traboini 
Kështu vret vetëm mafia - nga Kolec Traboini
Një spot që ministrit mund ti kushtojë postin- nga..
Aristidh Kola - një libër i ri i Kolec Traboinit
Disidenti i heshtur Zef Zorba - nga Kolec Traboini...
Lazarati në tym - shteti në delir- nga Kolec Trabo.
 Zeusit i lajkatohen të gjithë- nga Traboini
 Big Show me Canabis Sativa- nga Kolec Traboini
Njerka shkon në ballo- nga Kolec Traboini
Vasil Josif Pani- ne krye të oborrit të shqiptariz...
Stina e mjekrrave të hajthshme - nga Kolec Traboin...
Edgar Allan Poe - më së fundi i kthehet vendlindje...
Kur shpresa s’është veçse një kurvë...- nga Kolec ...
Atë Martin Gjoka kompozitor e mësues i madh - nga ...
Dekorimi politik i Kol Idromenos- nga Kolec Traboi...
Dhjetë vjet thirrje për bustin e Ded Gjo Lulit- ng...
Prejardhja e Hotit dhe Flamuri i Deçiqit - nga Kol...
Requiem i Verdit në vjeshtën politike të Tiranës- ...
Epika blu e Edison Gjergos- nga Kolec Traboini
Ardhacaket e Ballkanit Sofie-Safete Juka
Boston- një shekull përballë greqizimit
KATËR INTERVISTA NGA KOLEC TRABOINI