KUR TË MERR KOKA ERË
Nga SULEJMAN MATO
Kur të merr koha erë….Kur kujton se je një
gjeni, kur kujton se je një mbret, je një person që mund të bësh gjithçka, kur
kujton se je një qenie superiore, e veçantë, e lindur si e tillë, atëherë nis
rënia. Atëherë prit fundin. Nuk është e kotë shprehja popullore “I ka marrë
koka erë”. Të të marrë koka erë do të thotë të humbasësh arsyen, të humbasësh
kontrollin e vetvetes, duke bërë veprime të mbrapshta, të papërligjura.
Kjo gjë ndodh këto ditë dhe me kryeministrin
tonë, ish-djalin e mikut tim. Ngjitja e tij në pushtet ishte pasojë e disa
rrethanave të kohës. Mbajtja e tij e pushtetit për një kohë të gjatë, është
rezultante e disa rrethanave të caktuara, plus intelektit të tij dhe interesit
te individëve të korruptuar. Ngjitjen e Edi Ramës në pushtet, e më pas zbritjen
e tij, të shpejtë ose të ngadaltë, unë e vërej me kujdes, si një fenomen të
zakonshëm që përsëritet, në shtete dhe në kohë të ndryshme.
Edi Rama ka pasur edhe raste interesante, të
kompromisit dhe të tërheqjes, ndaj dhe nuk e kuptoj dot se përse, në një rast
si ky, i prishjes me një urgjencë të paparë të Teatrit Kombëtar, të tregohet
kaq i nxituar, kaq i pamëshirshëm, kaq i vendosur, kaq këmbëngulës, kaq i sigurt
dhe kaq i shqetësuar për ta miratuar në parlament vendimin e tij personal …Ka
një arsye, në mos përfitimi, ka një arsye e cila do vlerësuar me kujdes…Kur
diskutohet për prishjen e teatrit ekzistues dhe ndërtimin e tij pikërisht në
atë vend ku ka qenë teatri tradicional, ka një arsye të fortë…Të jetë kjo një
urrejtje instiktive për kolegët e tij artistë? Apo njëlloj inferioriteti ndaj
artistëve të mëdhenj? Flitet, por është pak e besuar, që të jetë një problem
përfitimi marramendës?…Gjithsesi, argument që jepet, se gjoja teatri qenka
amortizuar, rrezik shembje, nuk qëndron. Nuk qëndron as fakti tjetër se na
qenka një person me mbiemrin Fusha, i cili i ka premtuar Edit diçka, dhe e
kundërta, dhe ky tjetri i paska dhënë besën e Kostandinit, për të ngritur teatrin
e ri, në qendër të Tiranës, mbi rrënojat e teatrit të vjetër, së bashku me
gjashtë kulla, tre prej të cilave do të ngrihen pikërisht në truallin publik,
ku ndodhet aktualisht Teatri Kombëtar.. Nuk besoj që të jetë besa e dhënë pasi
kryeministri ka dhënë shembuj që nuk e njeh institucionin e besës.
….Unë asnjëherë nuk kam mundur ta njoh
psikologjinë e milionerëve , se çfarë i duhen një njeriu kaq shumë para, për
një jetë të shkurtër …Pra, dhe milionat përjashtohen nga rasti në fjalë…Atëherë
mbetet kapricioja e një njeriu të vetëm i cili pasi i ka uzurpuar të gjitha
pushtetet, i merr koka erë.
Po pse mor vëlla kërkon të prishësh një teatër
tradicional në qendër të qytetit? Ç’të bëri teatri vjetër ty? Po pse mor burrë
nuk prish shtëpinë me gjethe? Po pse mor burrë nuk prish ish- Lidhjen e
shkrimtarëve? Po pse mor burrë nuk prish Piramidën? Po pse mor burrë nuk prish
Teatrin e Kukullave, apo atë të Operës? Po pse mor burrë nuk prish hotel
“Dajtin”? Po pse mor burrë nuk prish Muzeun Historik? Po pse mor burrë, po pse
mor burrë, po pse mor burrë …ta ka dhënë truri të prishësh të vetmin teatër që
ka mbetur në këmbë, në vend që të ndërtosh anë e mbanë Tiranës nja tridhjetë
teatro të rinj e të mbetesh në histori, jo si Neroni që dogji Romën, por së
paku, si Enveri që ndërtoi rreth tridhjetë teatro në të gjithë Shqipërinë.
Çudia e madhe ndodh kur dëshira e një individi,
bëhet dëshirë, zë dhe arsye e një grupi parlamentarësh, të cilëve siç thotë
populli “U hedh trutë e gomarit”. Ky fenomen po…është shumë më i rrezikshëm dhe
me pasoja të mëdha. Në rastin konkret nuk do të ishte çudi që kokëfortësia e
një kryeministri arrin gjer në atë shkallë sa t’u hedhë trutë e gomarit gjithë
deputetëve të kuq, për të prishur Teatrin e vetëm që ka në këmbë, në qendër të
kryeqytetit. Më e çuditshme dhe me pasoja është vendimi unanim i deputetëve të
Partisë Socialiste…Vërtet kaq larg të ketë shkuar e keqja e një individi, sa të
bëhet e keqja e një maxhorance parlamentare për të shkelur mbi ligjet dhe
Kushtetutën ?
Për çudinë e të gjithëve, pati vetëm një burrë
që guxoi të dalë nga rreshti . Ky ishte ish-kryeministri Pandeli Majko, i
njohur për racionalizëm në raste të tilla. Duhet të ketë dhe deputetë të tjerë
që mendojnë ndryshe , por nuk e patën guximin të dalin nga rreshti. Që toka
rrotullohej, përveç Giordano Brunos, e dinin dhe shkencëtarë të tjerë,- thotë
poeti Evtushenko, në një poezi të tij, por nuk flisnin dot se kishin fëmijë.
Kjo gjë duhet të ketë ndodhur dhe me deputetët e maxhorancës të enjten e datës
5 korrik. E ndjenë veten më të privilegjuar në rresht se sa në rolin e Giordano
Brunos. Në thellësi të karaktereve të tyre triumfoi pajtimi me të keqen për hir
të interesave dhe përfitimit që të jep posti i deputetit. Ka një moment në
jetë, thotë Dostojevski, ka një moment, ku njeriu pranon të poshtërohet ose të
lartësohet. Ka një çast ku shfaqen karakteret njerëzore…Ka një gardh ose një
pengesë që shërben si një provë. Majkua e kapërceu këtë gardh. Majkua e
kapërceu këtë pengesë…75 të tjerët jo. Nuk e kam kuptuar kurrë, psikologjinë e
mizantropit, të kompromisaxhiut dhe të mediokrit, dhe të zërit unanim që votoi
për prishjen e një teatri në qendër të qytetit…Mundet që t’i kenë mbushur
mendjen vetes se po bëjnë një veprim të drejtë, edhe pse të gjithë që prishja
bëhet për interesa të mëdha fitimi dhe
për kokëfortësinë e një njeriu që, pasi i ka marrë të gjitha pushtetet,
i ka ndodhur fenomeni kokëmarrjes erë.… Vendimet në një parti janë unanime, por
unanimiteti në këtë rast u shkon vetëm ushtarëve prej plumbi. Një intelektual
arsyeton para se të flasë dhe para se të ngrejë kartonin e kuq të turpit. Kjo
gjë ndodhi këtë të ënjte me parlamentarët socialistë….Pushteti është një e
drejtë për respektimin e ligjeve, por ligjet shkelet vetëm atëherë kur kujtojnë
se janë mbi ligjin. Ligjet i shkelin vetëm diktatorët. Kujtoni Hitlerin, Ducen,
Stalinin…Maon, Enverin, të gjithë këta
diktatorë patën kohën e tyre të ngjitjes, kohën e lulëzimit dhe kohën e shkatërrimit , që i damkosi me vulë e
turpit. Në rastin konkret mendoj që kryeministri ynë nuk është i racës së
diktatorëve, por, duke shfrytëzuar shumë mangësi të sistemit ai ka kapur
karrigen e diktatorit. Kryeministri ynë edhe pse vuan nga grandomania, është
hera e parë që, i frikur nga protesta e opozitës dhe e artistëve kërkon t’i shmanget
vendimit personal duke ia faturuar vendimin maxhorancës parlamentare. Ajo që më çudit dhe që më nxiti
për të reflektuar me këtë shkrim është fakti se si prej asaj maxhorance pati
guximin të dali nga rreshti vetëm një deputet? Një fakt i tillë është i
frikshëm, pasi, mund të ndodhë që me vendime të tilla, të përshpejtuara,
kryeministrit t’i lindi ideja për të rrafshuar dhe ministritë, dhe ish-hotel
“Dajtin”, dhe ish-Lidhjen e Shkrimtarëve, dhe Muzeun Historik, dhe Teatrin e
Operës…
Kush do ta pengonte në rrugën e revanshit të
shkatërrimit, në emër të krijimit të modeleve të reja futuriste? Populli? Ai
popull që ka kohë që dremit dhe pritet të zgjohet, siç u zgjua , në
nëntëdhjetën? Ky popull ka kohë që ankohet se nuk ka një lider që ta udhëheqë.
Ky popull nuk e ka kuptuar akoma forcën e tij të madhe, kur ndjen që një njeriu
dhe një parlamenti i merr koka erë.
