“Distanca mĂ« e shkurtĂ«r nĂ« mes tĂ« zemrĂ«s njerĂ«zore dhe tĂ« vĂ«rtetĂ«s pĂ«rbĂ«n njĂ« histori”, thoshte Anthoni De Mello. Sentencat e predikimeve tĂ« priftit jezuit Antoni De Mello preferuam ti paraqesim si Meditime lutĂ«sore, sepse ato nuk janĂ« poezi. Ai parapĂ«lqente t’i shprehte ato nĂ« mĂ«nyrĂ« elokuente pĂ«r tĂ« tĂ«rhequr dĂ«gjuesit me magjinĂ« e fjalĂ«s sĂ« vet. Si orator elokuent, mĂ« shumĂ« se sa predikime teologjike nga mĂ«simet e BiblĂ«s, preferonte tĂ« paraqiste ide e mendime pĂ«r tĂ« mirĂ«n e tĂ« keqen, pĂ«r cilĂ«sitĂ« e dobĂ«sitĂ« njerĂ«zore duke nxjerrĂ« gjithnjĂ« nĂ« reliev mençurinĂ«.
Ndoshta ndikonte fakti se ishte lindur në Bombei të Indisë në vitin 1931 e kishte marrë atje mësimet e para. Lutjet e tij ruajnë bukurinë e shprehjes e të mendimit. Të kujtojnë më tepër predikimet e filozofinë e budizmit, e cila kishte një ndikim të madh tek Antoni De Mello ani pse ky ishte një prift i urdhrit të rreptë jezuit katolik. Ai ishte gjithashtu një psikoterapist me emër në kohën e vet.
Me sa duket Antoni De Mello nuk e shihte të mjaftueshme auditorin e kishave ndaj zhvillonte konferenca me pjesëmarrje të gjerë që tërhiqnin vëmendjen e opinionit publik dhe medias amerikane, ku e zhvilloi të gjithë veprimtarinë e tij lutësore.
NjĂ« nga konferencat e tij tĂ« shumta me teme “Zgjohu dhe Jeto”, zhvilluar nĂ« Nju Jork u regjistrua e plotĂ« ndĂ«rsa tĂ« tjerat tĂ« pjesshme. Ai zhvilloi mjaft konferenca nĂ«pĂ«r shumĂ« vende tĂ« botĂ«s duke u bĂ«rĂ« njĂ« nga predikatoret mĂ« tĂ« njohur, çfarĂ« tĂ«rhoqi vĂ«mendjen edhe tĂ« qendrĂ«s sĂ« katolicizmit botĂ«ror qĂ« nisi ti shihte me skepticizĂ«m lutjet dhe famĂ«n e tij. Antoni De Mello u bĂ« akoma mĂ« shumĂ« i njohur pas vdekjes nĂ« Nju Jork nĂ« vitin 1987.
Lutjet e tij fetare u përzgjodhën nga ithtarët e vet duke i botuar në libra që gjetën jehonë veçanërisht në Spanjë dhe në SHBA. Ato janë kthyer edhe në filma dhe CD, si dhe kanë shërbyer edhe për mësimdhënie. Meqenëse ai ishte i influencuar nga Budizmi, kardinali Joseph Ratzinger, që më vonë u bë Papa Benedikt XVI, në një konsil të mbajtur një dekadë pas vdekjes së Anthoni De Mello, i shpalli të dëmshme mësimet që dilnin nga predikimet e tij. Pavarësisht nga ky anatemim, vepra e Antoni De Mello vazhdon të mbetet mjaft e njohur në botë, veçmas në kontinentin amerikan.
Mohimi prej PapĂ«s mesa duket i ka bĂ«rĂ« mĂ« shumĂ« jehonĂ« e popullaritet se sa dĂ«m veprave te shumta. “Sadhana”, Ă«shtĂ« vepra e parĂ« e Anthoni De Mello tĂ« cilĂ«n kritikĂ«t e kanĂ« cilĂ«suar si njĂ« kryevepĂ«r e lutjeve, pastaj vinĂ« njĂ« sĂ«rĂ« veprash ndĂ«r tĂ« cilat: “TĂ« falesh lakuriq”, “Rruga pĂ«r tĂ« dashur”, “KĂ«nga e zogut”, “VetĂ«dijshĂ«m”, “ZemĂ«r e çiltĂ«r” dhe ”Nise fluturimin”- histori meditimesh. VetĂ«m pak ditĂ« pasi e pĂ«rfundoi kĂ«tĂ« vepĂ«r, autori ndĂ«rroi jetĂ« nĂ« moshĂ«n 56 vjeçare.
Tërësia e krijimeve të Anthoni De Mello formësohet në trajtën e rrëfimeve e dialogut në mes të dishepujve (studentëve dhe ndjekësve të predikimit) dhe Mjeshtrit të Manastirit(Predikuesit), i cili e ndërton oratorinë e vet nëpërmjet pyetje përgjigjeve të zgjuara, plot finesë, të figurshme, herë-herë me shprehje metaforike duke e bërë filozofinë e tij sa të thjeshtë e të kuptueshme po aq dhe një art ekspresiv e mistik. Ndoshta për këtë risi që solli, duke ju shmangur predikimeve standarde e duke i kthyer lutjet në një art të vërtetë meditimi, vepra e tij vazhdon të lexohet me interes edhe pas afro katër dekadash nga vdekja e autorit. Duke qenë se ka lindur në Indi ku mësimet e Budës nuk janë të largëta, Anthoni De Mello është bërë autori që në kontinentin amerikan, afroi më shumë se askush moralin dhe edukatën e krishterë me mësimet e predikimet budiste.
_______________
ANTHONY DE MELLO
- 14 meditime lutësore-
GJUHA E HYJNIVE
I magjepsur tek dëgjonte korin e mjeshtëror në sanskritisht
vargjet e melodinë e zërave, student i sanskritishtes tha:
Tashmë unë e di se nuk ka gjuhë në botë
si sanskritishtja për shprehjen e mendimeve hyjnore.
“Mos u bĂ«j gomar”- i tha Mjeshtri . “Gjuha
hyjnore nuk Ă«shtĂ« sanskritishtja. Ă‹shtĂ« heshtja.”
RRITJA
Fatkeqësia ju sjell rritjen
dhe ndriçimin” thotĂ« Mjeshtri.
Dhe e shpjegon mendimin kështu:
“njĂ« herĂ« njĂ« zog zuri strehĂ«
në një degë plot gjethe të një peme që gjendej
mes të një rrafshine të shkretë
por një vorbull ere e zhveshi pemën
e detyroi të varfrin zog të fluturonte
me qindra kilometra në kërkim të një strehe
e më së fundi shkoi tek një pyll
me pemĂ«t rĂ«nduar plot fruta.”
Dhe Mjeshtri përfundonte:
“NĂ«se pemĂ«t me gjethe do tĂ« shpĂ«tonin
Asgjë nuk do t`i detyronte zogjtë
TĂ« prishnin rehatin e tĂ« fluturonin”
MENDIMI
Udhëtari i thotë një të dituri
“Kam udhĂ«tuar nĂ« distanca tĂ« mĂ«dha
Për të dëgjuar Mjeshtrin,
Por aty gjej veç fjalĂ« tĂ« zakonshme.”
“Mos dĂ«gjo fjalĂ«t Ă« tij
Merr veç mesazhin”
“Si mund ta bĂ«j kĂ«tĂ«?”
“Merre njĂ« sentencĂ« te tij
Shkunde mirë
Derisa të gjitha fjalët të bien
Ajo çfarë mbetet
Do ta pĂ«rflakĂ« zemrĂ«n tĂ«nde”
LĂ‹VIZJA
Një dishepulli që zakonisht
pyeste për fjalë të mençura
Mjeshtri i tha,
“Mençuria nuk shprehet me fjalĂ«
ajo del vetvetiu nĂ« veprim”
Por, kur ai vuri re
se dishepulli shkonte e vinte
qeshi me zë të lartë dhe tha,
“Kjo nuk Ă«shtĂ« veprim. Ă‹shtĂ« veç lĂ«vizje.”
ZEMRA IME NĂ‹ MAL
Një udhëtar i vjetër ishte në rrugëtim
Drejt Himalajave në kohë të acartë dimri shkonte
Ndërkohë filloi të bjerë shi
Bujtinari i tha atij
“Si arritĂ«t tĂ« vini nĂ« kĂ«tĂ« mot tĂ« keq, vĂ«llai im?
Shtegtari i vjetër hareshëm u përgjigj:
“Zemra ime ka ardhur kĂ«tu para meje
E kjo e bëri më të lehtë
QĂ« trupi im ta ndjekĂ« atĂ« nĂ« mal”.
PĂ‹RSOSMERIA
Një nxënës i paqartë i tha Mjeshtrit
A ishte ai personi që shihte se
bota ishte e përsosur siç duhej të ishte.
“Ç’ mund tĂ« themi pĂ«r kopshtarin?- pyeti tjetri.
“Ă‹shtĂ« dhe ai perfekt gjithashtu?”
Kopshtari i Monastirit ish kurrizdalë.
“PĂ«rse mendoni se ai Ă«shtĂ« nĂ« jetĂ«,”-
tha MĂ«suesi.
“kopshtari Ă«shtĂ« njĂ« kurrizdalĂ« i pĂ«rsosur.”
KTHJELLTĂ‹SI
"A ka ndonjë mënyrë për të çmuar
njĂ« gjendje shpirtĂ«rore?”
"Shumë."
"Na jepni një."
"Vini re sa shpesh
ju jeni të shqetësuar
gjatĂ« njĂ« dite tĂ« vetme.”
ZBRAZDĂ‹SIA
Ndonjëherë atje mund të bjerë
një vërshim vizitorësh të zhurmshëm
dhe qetësia e Monastirit
krejt të tronditet.
Ajo mund ta prish rregullin;
por jo të Mjeshtrit, i cili përshtatet
si në mjedisin me zhurma
ashtu edhe me qetësinë.
Në kundërshti të rregullave
ai tha njĂ« ditĂ«:” “QetĂ«sia
nuk është mungesa e zërave,
por mungesa e vetvetes.”
IDENTITETI
-Si mund ta ndjesh veten
bashkuar me Zotin?
“Sa mĂ« fort ju pĂ«rpiqeni
Aq më tepër distancë krijoni
Midis Tij dhe vetes.”
-Përse e gjithë kjo
Për një distancë?
“Kuptoje se nuk Ă«shtĂ« atje”
-Mos kjo nënkupton se
Zoti dhe unë jemi një?
“Jo njĂ« – Jo dy.”
-Si është e mundur kjo?
“Dielli dhe drita
Oqeani dhe valët
Këngëtari dhe kënga
- Jo njĂ«. Jo dy.”
MEDITIMI
PĂ«rse na duhen Mjeshtrit
Pyeti një vizitor
Njërin nga dishepujt?
“NĂ«se uji do nxehet
Ai kërkon një varkë
Si ndërmjetëse
mes zjarrit dhe vetvetes.”
Ishte përgjigja.
AUTENCITITETI
Mjeshtri kurrë nuk impresionohej
nga diplomat dhe titujt
ai shihte njeriun dhe
jo certifikatat.
Një herë u dëgjua të thoshte
“Kur ju keni vesh tĂ« dĂ«gjoni
zogj tek këndojnë, nuk keni nevojë
tĂ« shihni kredencialet e tij”.
LIRIA
“Si mund tĂ« jem i lirĂ«?”
“VĂ«reni me kujdes kush ju pengon ju”
tha Mjeshtri.
Dishepulli u kthye pas një jave
e tha:- “AsnjĂ« nuk mĂ« pengon mua.”
“AtĂ«herĂ« pse pyet pĂ«r çlirimin?”
Ky ishte çasti kur i paqarti dishepull
menjëherë u gjend i lirë.
FATKEQĂ‹T
Mjeshtri tha se një shkak pse njerëzit
ndjehen fatkeq sepse mendojnë
se nuk kanë asgjë për të ndryshuar.
Atij i pëlqente historia e një burri
i cili i ankohej njĂ« shitĂ«si “Kjo radio
ma ofruat ka një kualitet zëri
të përsosur, por unë dua ta shkëmbej
me njĂ« tjetĂ«r qĂ« ka programe mĂ« tĂ« mira.”
E VĂ‹RTETA
Mjeshtri pohonte se ajo çfarë
gjithë bota e mban të vërtetë, është false
kështu dhe ithtarët e saj, zakonisht
gjenden në pakicë. Ai thoshte:
“Ju e mendoni tĂ« vĂ«rtetĂ«n
si një formulë që merrni nga një libër.
Nëse ju doni ta ndiqni të vërtetën
duhet tĂ« mĂ«soni tĂ« ecni tĂ« vetmuar.”
Shqipëroi: KOLEC P. TRABOINI
© Traboini ShqipĂ«rime 2010-2022
