07 June 2018

đź”´Komunizmi- struktura vrastare dhe mentaliteti - nga Kolec Traboini

 


KOMUNIZMI - STRUKTURA VRASTARE  DHE MENTALITETI

Nga K. P. TRABOINI

GjatĂ« njĂ« bisede, njĂ« koleg krijues shprehu mendimin se si shumĂ« e anatemojmĂ« kohĂ«n e monizmit. Mesa duket prishaqejfin e kishte me mua.  MgjithĂ«se, pĂ«r shkak tĂ« lidhjeve tĂ« tij shpirtĂ«rore qĂ« ka pasur me atĂ« sistem,  e kuptoj(por jo mirĂ«kuptoj), por kam qasje tjetĂ«r, qoftĂ« edhe pĂ«r shkak tĂ« rrethanave tĂ« mia familjare apo fisnore, se janĂ« ekzekutuar dy njerĂ«z, nĂ« moshĂ« 25 vjeçare e  krejt tĂ« pafajshem, tĂ« dy djem Hoti, Nikoll Gojçi dhe Palok Uci, vĂ«llai i nunit tim pĂ«r tĂ« pĂ«rmendur edhe nipin e DadĂ«s sime KatrinĂ« Traboini-Skanjeti (vajzĂ«s sĂ« MotrĂ«s Tone), tĂ« pa harruarin me fytyrĂ« shenjtori Monsinjor Ernest ÇobĂ«n, qĂ« e vranĂ« nĂ« burg hetuesit e diktaturĂ«s.Dy tĂ« parĂ«t pa varr. Po DadĂ«s time Katrine i kanĂ« ekzekutuar edhe motrĂ«n Domenika Skanjeti-Vila nĂ« PejĂ«. I pĂ«rmend sepse nuk  dua ti lĂ« nĂ« anonimitet e nĂ« harrim.
TĂ« duash vitet e rinisĂ« tĂ«nde, nuk do tĂ« thotĂ« se ke ndofarĂ« nostalgjie tĂ« njĂ« kohe pa liri. Ka njĂ« motiv poetik tĂ« shkelqyer Pol Eluari "Shtetrrethimi", e kemi lexuar qĂ« atĂ«herĂ« e ku thotĂ«; ishim nĂ« shtetrrethim, nuk kishim çfarĂ« tĂ« bĂ«nim, u dashuruam. KĂ«tu gjendet edhe kuptimi i jetĂ«s sĂ« atyre qĂ« lindĂ«n nĂ«n diktaturĂ« çfarĂ« nĂ« thelb Ă«shtĂ« tragjedi. PĂ«r shkak tĂ« mungesĂ«s sĂ« lirisĂ« mund tĂ« kesh qenĂ« pjesĂ« e njĂ« shoqĂ«rie a grupimi, a sistemi, por kjo nuk do tĂ« thotĂ« se pas tejkalimit tĂ« gjendjes sĂ« privimeve tĂ« vazhdosh tĂ« jesh rob i saj. Por ka qĂ« vazhdojnĂ« tĂ« jenĂ« e akuzojnĂ« tĂ« tjerĂ«t se pse flet kundĂ«r komunizmit se ti ke qenĂ« i privilegjuar, pra sipas tyre i privilegjuar se tĂ« ka lĂ«nĂ« tĂ« punosh nĂ« njĂ« zyrĂ« e nuk tĂ« ka vrarĂ«. Me duket se sistemi diktatorial Ă«shtĂ« shĂ«mbur si mekanizem e strukturĂ«, por mentaliteti ende ka mbetur e do shumĂ« e shumĂ« vite qĂ« njeriu tĂ« shpĂ«tojĂ« prej tij. 
 NĂ« foto: Monsinjor Ernest Çoba nĂ« njĂ« procesion fetar nĂ« qytetin e ShkodrĂ«s, Domenika Skanjeti Vila ekzekutura nĂ« PejĂ« nga komunistat serbĂ«, si dhe Nikoll Gojçi, nga Hoti, komandant i batalionit tĂ« 3 tĂ« Brig. sĂ« ParĂ« tĂ« cilin krimineli Mehmet Shehu e vrau pas shpine.
Kur ti kesh pranë familjes a fisit viktima të tilla të krimeve të përbindëshme të komunistëve si mund të kihet nostalgji për kohën e mallëkuar të Moskurrit?
E shoqĂ«roj shĂ«nimin me njĂ« foto timen tĂ« asaj periudhe me diçiturĂ«n:   
"Ajo ishte rinia ime, por jo koha ime".
 
 
                           
 
Kolec Palok Traboini / Gojçi - Hot