30 August 2017

🔴 Për ata që lypin në rrugë- nga Kolec Traboini


PĂ‹R ATA QĂ‹ LYPIN NĂ‹ RRUGĂ‹

Nga KOLEC TRABOINI

PĂ«r sistemet autokratike dhe diktatoriale lypĂ«sit e nevojtaret janĂ« armiq dhe arrestohen si keqbĂ«rĂ«s. Me 30 gusht 2017 policia e TiranĂ«s njoftoi se ka arrestuar njĂ« njĂ«zet e njĂ« vjeçar, i cili po lypte me gruan e fĂ«mijĂ«n e vogĂ«l. Kjo polici luftĂ«tare heroike por e mposhtur prej kanabisit qĂ« e ka mbuluar ShqipĂ«rinĂ«, nuk thotĂ« asgjĂ« se cila ka qenĂ« gjendja shoqĂ«rore e kĂ«saj familje tĂ« re me njĂ« fĂ«mijĂ«. Sa tĂ« ardhura kishin, a punonin, a kishin asistencĂ« sociale. PĂ«r kĂ«to policia nuk interesohet. Por as nuk shpjegohet motivi i arrestimit. NĂ« cilin vend tĂ« botĂ«s, veç sistemeve autokratike e diktatoriale lypĂ«sit arrestohen si keqbĂ«rĂ«s. LypĂ«sit nuk bĂ«jnĂ« asgjĂ« tĂ« keqe. Kemi parĂ« lypĂ«s tĂ« veçuar nĂ« shumĂ« shtete, madje edhe nĂ« Washington DC, saktĂ«sisht nĂ« Georgetown, tĂ« shtrirĂ« nĂ« njĂ« rrobĂ« tĂ« vjetĂ«r, pranĂ« njĂ« kutie e njĂ« letre ku shkruhej “Help me please!”. Por askush nuk shqetĂ«sohej veç faktit se ai ishte i varfĂ«r dhe hidhnin ndonjĂ« 25 centĂ«sh metalikĂ«,  por edhe ndonjĂ« dollarĂ« letĂ«r. PolicĂ«t as nuk i preknin, as nuk i ngacmonin e as i thoshin shko me tutje. PĂ«r arrestim as qĂ« bĂ«het fjalĂ«. KĂ«tu nĂ« ShqipĂ«ri mesa duket janĂ« nĂ« njĂ« stad tjetĂ«r tĂ« zhvillimit social. Aq shumĂ« i ndihmokĂ«rka shteti tĂ« varfrit e vet, sa ata u dashka tĂ« mos ankohen, tĂ« mos kĂ«rkojnĂ« asistence sociale, tĂ« mos emigrojnĂ«, por as dhe tĂ« lypin. Sipas policisĂ« sĂ« njĂ« qeverisje tĂ« majtĂ«, njĂ« absurditet ky i pashoq, qytetarĂ«t e kĂ«tij vendi qĂ« nuk kanĂ« asnjĂ« mundĂ«si jetese, nuk duhet tĂ« lypin por tĂ« zgjidhin alternativen tĂ« vdesin urie. Lind pyetja, cili Ă«shtĂ« shkollimi i policisĂ« sonĂ«, kultura e dijet pĂ«r problemet shoqĂ«rore,  apo thjeshte janĂ« mitingashĂ«t e partive tĂ« veshur me uniformĂ« vetĂ«m e vetĂ«m tĂ« marrin njĂ« rrogĂ« e as qĂ« e vrasin mendjen fare sepse e janĂ« tĂ« siguruar, se janĂ« trimoshat e partive.
Por mĂ« bĂ«n pĂ«rshtypje qĂ«ndrimi i Avokates sĂ« Popullit Erinda Ballanca, e cila Ă«shtĂ« zgjedhur nĂ« atĂ« detyrĂ« mĂ« 22 maj, si rrjedhojĂ« e marrĂ«veshjes politike enigmatike e aspak transparente Rama - Basha, dhe ka bĂ«rĂ« betimin nĂ« kuvend me 17 qershor. GjatĂ« kĂ«saj periudhe tre mujore nuk Ă«shtĂ« parĂ« tĂ« prononcohet pĂ«r asgjĂ«. Ajo e ka pranuar atĂ« funksion por a i di detyrat e veta?! NĂ«se jo dikush duhet t’ia shpjegojĂ« se ajo Ă«shtĂ« aty pikĂ«risht pĂ«r tĂ« mbrojtur ata qĂ« nuk gjejnĂ« mbrojtje nga askush dhe Ă«shtĂ« nĂ« njĂ« fare mĂ«nyre shpresa e fundit. Ajo nuk duhet tĂ« presĂ« ti trokasin nĂ« derĂ« nevojtarĂ«t e fatkeqĂ«t qĂ« e pĂ«sojnĂ«, por tĂ« gjendet atje ku ndjehet nevoja mĂ« e madhe sociale dhe atje ku ka drejtĂ«si tĂ« munguar apo tĂ« vonuar. Ă‹shtĂ« e paimagjinueshme tĂ« marrĂ«sh detyrĂ«n e Avokatit tĂ« Popullit dhe e tĂ« ngulfatesh nĂ« zyrĂ« pa ditur çfarĂ« bĂ«het pĂ«rjashta me popullin tĂ«nd.
Para dhjetĂ« vjetĂ«ve nĂ« njĂ« libĂ«r me ese kemi botuar edhe shkrimin me titull ”Gazetaria investiguese nĂ«n setrĂ«n e njĂ« romi”. Po i referohemi sepse shohim se problemet sociale jo vetĂ«m qĂ« nuk gjejnĂ« zgjidhje nga shteti, pushteti edhe institucionet, duke pĂ«rfshirĂ« edhe Avokatin e Popullit,  por ato pĂ«rkeqĂ«sohen keq e me keq. AsnjĂ« ndryshim, tĂ« paktĂ«n nĂ« kĂ«to dhjetĂ« vjetĂ«t e fundit nuk kemi.
Po cili është pozicioni i medias në Shqipëri në këto 27 vjet të kaosit, i emëruar ky me delikatese shpifëse si tranzicion, ndërkohë që asgjë nuk ndryshon. Le ta shohim një shembull tipik në fushë të gazetarisë i vështrimit të realitetit më dylbi së prapthi:

*          *          *

Ata që shesin fëmijët e vet padyshim janë ashtu si janë e nuk do koment. Por kurrë të mos harrojmë se ata janë një pjesë e fajit, se pjesën më të madhe e ka shteti shqiptar që nuk funksionon, e ka varfëria e tmerrshme prej së cilës, me këto parti e udhëheqje që kanë, gjithnjë e më tepër shtohet...
Para se ta kenĂ« individĂ«t turpin, duhet ta ketĂ« mbarĂ« shoqĂ«ria. Turp duhet tĂ« kemi tĂ« gjithĂ«, duhet tĂ« na skuqet faqja si shqiptarĂ« e tĂ« mos shfaqemi si mburravecĂ« me ca pasthirrma euforike: "Oh, sa mirĂ« me qenĂ« shqiptar…”, por tĂ« ulim kokĂ«n e tĂ« punojmĂ«. Sepse sa mĂ« shumĂ« qĂ« ndĂ«r tubimet ndĂ«r vedi mburremi zĂ« lartĂ«, aq mĂ« nĂ« siklet jemi kur dalim nĂ«pĂ«r botĂ« me pasaportĂ«n shqiptare, madje edhe pasaportĂ« amerikane tĂ« kesh, doganierĂ«t italianĂ« tĂ« ndajnĂ« veç dhe tĂ« shohin me dyshim se mos e ke falsifikuar. E kjo veç pse je shqiptar. Po kohĂ«t e fundit edhe amerikanĂ«ve po u shtohet ky fare dyshimi. Shtypi nĂ« kontinentin e ri jo rrallĂ« herĂ« po na lakon pĂ«r prapĂ«sitĂ«.
Mikja e shqiptarëve senatorja Hillari Klinton në një bisedë me shqiptarë në Nju Jork, u ka thënë hapur e me sinqeritet se keni një nam shumë të keq ju shqiptarët, duhet të punoni shumë e shumë për ta hequr.
Kolegu gazetar Filip Çakulli, me gazetaren e re "Anjeza",  nuk e ka patur tĂ« vĂ«shtirĂ« pĂ«r tĂ« futur nĂ« grackĂ«n e kamerĂ«s nja dy - tre romĂ«, trafikantĂ« tĂ« pistĂ«, por kĂ«ta nuk janĂ« e keqja e vetme e ShqipĂ«risĂ«. E keqja Ă«shtĂ« ulur kĂ«mbĂ«kryq nĂ« mes tĂ« TiranĂ«s, e ka emrin miliona dollarĂ«, qĂ« tĂ« shumtat janĂ« tĂ« fshehura por disa edhe kanĂ« kurajĂ«n civile t’i deklarojnĂ« hapur. Kjo e keqe ka emrin e zonjave e zotĂ«rinjve qĂ« u vjen erĂ« livandĂ« evropiane tĂ« markave me emĂ«r, por qĂ« janĂ« me tĂ« erĂ« pista se sa kĂ«misha e ndonjĂ« romi qĂ« nuk ka ujĂ« tĂ« lahet e as strehĂ« ku tĂ« fus kokĂ«n, as ndonjĂ« mensĂ« tĂ« varfĂ«risht ku tĂ« hajĂ« njĂ« drekĂ«, se kĂ«ta tĂ« pasurit tanĂ« qĂ« u bĂ«nĂ« milionerĂ« sa tĂ« hapĂ«sh e tĂ« mbyllĂ«sh sytĂ« (merret me mend se si, po kush sot nĂ« ShqipĂ«ri tĂ« pyet se si i vure paratĂ«), nuk japin kĂ«ta  asnjĂ« dhjetĂ«she pĂ«r bamirĂ«si.
Nuk mund t’i njohin cilĂ«sitĂ« njerĂ«zore, fisnikĂ«rinĂ« e bujarinĂ« kaderusĂ«t  shqiptare qĂ« pasurinĂ« e kanĂ« vĂ«nĂ« me dhunĂ«, gjak, drogĂ«, prostitucion si trafikant femrash,  pse jo dhe me shitje fĂ«mijĂ«sh, veç pazaret nuk i kanĂ« bĂ«rĂ« nĂ« mes tĂ« lulishtes "Rinia", por mbase nĂ« Rogner a Sheraton, si dhe nĂ« lokale tĂ« tjerĂ« tĂ« shtrenjta ku mblidhen mafiozĂ«t e monstrat politikĂ«s dekonstruktiviste.
Lepuri i poshtĂ«rsive njerĂ«zore fle jo vetĂ«m mbi barin e parkut “Rinia” pĂ«rballĂ« Taivanit por edhe gjetkĂ« nĂ«pĂ«r sallone luksoze, nĂ«pĂ«r grand hotele, por kamerat e Top Channel-it nuk guxojnĂ« t’i investigojnĂ«, sepse Ă«shtĂ« sikur tĂ« prekĂ«sh gjarprin.
Gjithsesi   bashkohem me indinjatĂ«n e lexuesve ndaj atyre qĂ« nĂ« mĂ«nyrĂ« çnjerĂ«zorĂ« trafikojnĂ« fĂ«mijĂ«, po desha qĂ« gazetaria investuese, kuadrin e krimeve nĂ« shoqĂ«rinĂ« shqiptare ta shihte nĂ« njĂ« sfond mĂ« gjerĂ« sepse lepuri poshtĂ«rsive tĂ« sotme nuk fle vetĂ«m nĂ«n setrĂ«n e pa larĂ« tĂ« ndonjĂ« "zeshkani" pijanec...
Ka plot njerĂ«z "bardhoshĂ«" me kollare e zonja bruneta e bjonde me sqimĂ«, qĂ« nĂ« pĂ«rkujdesje tĂ« lukut janĂ« kthyer nĂ« bufonata, qĂ« nxjerrin miliona me "duar tĂ« pastra" nĂ« makinĂ«n e korruptuar tĂ« shteti. Madje kjo Ă«shtĂ« nĂ« modĂ« nĂ« ShqipĂ«ri. MirĂ«po gazetarĂ«t investigativ nuk shohin aq lart, u mjafton hapĂ«sira e blertĂ« tek parku “Rinia”,  atje ku rrinĂ« shtresat mĂ« tĂ« rraskapitura tĂ« popullsisĂ« sa i pĂ«rket e nivelit tĂ« mirĂ«qenies.

*          *          *

E gjithĂ« kjo qĂ« mĂ« sipĂ«r referuam ishte pĂ«r atĂ«herĂ«, pra kur u botua  libri me ese nĂ« vitin 2007. Po tani qĂ« doli vetingu dhe po i dalin rrĂ«njĂ«t korrupsioni masiv qĂ« e ka kapluar kĂ«tĂ« vend, kur po del ne pah se prokuroria jo ka hapur, por ka mbyllur mbi 300 dosje korrupsionesh tĂ« rangjeve tĂ« larta, a e kuptoni se sa qesharake janĂ« bĂ«rĂ« policia dhe media jonĂ«, qĂ« nĂ« sinkronĂ« me drejtĂ«sinĂ« (shto e padrejtĂ«sive) merren me ca cironka, si ai burri  njĂ«zet e njĂ« vjeçar me gruan e fĂ«mijĂ«n e vogĂ«l qĂ« po lypnin nĂ« bulevardet e TiranĂ«s.
NdĂ«rkohĂ« peshkaqenĂ«t e korrupsionit, ministra e deputetĂ«, drejtorĂ« institucionesh qĂ« na gjenden 5 herĂ« milionerĂ« me euro, qĂ« guxojnĂ« tĂ« kenĂ« 56 shtĂ«pi,  as merr mundimin ti prekĂ« njeri se ata janĂ« bĂ«rĂ« njĂ«sh me politikĂ«n dhe pushtetin. I vetmi vend nĂ« EuropĂ« ku krimi ka guximin tĂ« ngjitet nĂ« parlament, politikĂ« e pushtet Ă«shtĂ« ShqipĂ«ria. Si do hyjmĂ« nĂ« EuropĂ« kĂ«sisoj? A ka njeri me mendje tĂ« kthjelltĂ« nĂ« kĂ«tĂ« vend tĂ« na e thotĂ«.
PĂ«r kĂ«ta honxho-bonxho zyrash e pushtetesh, siç u thoshte rangut tĂ« tyre Mihal Grameno, faje  e krime bĂ«jnĂ« vetĂ«m ata qĂ« lypin nĂ« rrugĂ«. E qĂ« tĂ« kthjellojmĂ« pak mendjen, shumica e atyre qĂ« lypin nĂ« rrugĂ« janĂ« romĂ«, e kjo tregon se shoqĂ«ria jonĂ« nuk Ă«shtĂ« krejt pa shenja racizmi.
Editor: ©